Maak burgers eigenaar van windparken op zee

Nieuwe windparken op zee moeten minstens voor een deel in burgerhanden komen, vinden de Nederlandse energiecoöperaties. Nu zijn de windmolens op de Noordzee bijna allemaal in handen van grote buitenlandse bedrijven en investeerders. In België zijn ze al een stap verder.

Maak burgers eigenaar van windparken op zee
Photo by Sander Weeteling / Unsplash

Branchevereniging Energie Samen wil dat Nederlandse burgers direct geld kunnen steken in windparken op zee én dat zij de duurzame stroom zelf kunnen afnemen. Deze oproep doen zij naar aanleiding van de nieuwe plannen voor windenergie op zee voor de periode 2030-2050.

Windparken op land in handen van burgers

Windparken op land moeten voor de helft eigendom zijn van burgers en bedrijven in de omgeving. Dat streven is al in 2019 vastgelegd in het Klimaatakkoord. Er is hierin afgesproken dat er sprake moet zijn van “een evenwichtige eigendomsverdeling in een gebied waarbij gestreefd wordt naar 50 % eigendom van de productie van de lokale omgeving (burgers en bedrijven)."

Het streven voor de eigendomsverhouding is een algemeen streven voor 2030. Het doel wordt nog altijd niet gehaald, maar steeds vaker is het voor burgers wel mogelijk om mee te investeren in windenergie. Zij kunnen de groene stroom die de molens opwekken soms ook weer afnemen via energiecoöperaties.

Een op de twintig windmolens op land is via zo'n coöperatie in handen van burgers.

Windparken op zee in handen van buitenlandse energiemaatschappijen

Op de Noordzee is het anders. De windmolens die daar nu draaien of worden gebouwd, zijn uitsluitend in handen van grote bedrijven, die vaak ook zijn gevestigd in het buitenland. Het gaat om energiebedrijven als het Zweedse Vattenfall en het Duitse RWE, maar ook de Zwitserse investeerder Partners Group en het Noorse staatspensioenfonds.

Als het aan de Nederlandse energiecoöperaties ligt, krijgen burgers in de komende jaren zelf zeggenschap over een deel van de stroom die op zee wordt opgewekt. Net als bij coöperatieve wind- en zonneparken op land moeten zij kunnen investeren en de duurzame energie kunnen afnemen.

Siward Zinerm directeur van branchorganisatie Energie Samen zegt hierover:

"Als we de Nederlandse woningen, bedrijven en industrie gaan elektrificeren, dan hebben zij de komende jaren een stabiele elektriciteitsprijs nodig. Waar wij nu naar streven, is echt eigendom en zeggenschap over de energiestromen, zodat we die zonder winstmarge kunnen verkopen."
Interview Siward Zomer, Directeur van Energie Samen.

SeaCoop - Het Belgische antwoord

In België hebben de 33 lokale energie coöperaties de handen ineen geslagen en zijn gestart met SeaCoop. Doel van deze organisatie is om samen een machtsblok te kunnen vormen om mee te kunnen bieden op nieuwe percelen voor windparken op zee.

Op het oprichtingsevenement werd een concreet actieplan gepresenteerd om in eerste instantie minimaal 20% van de nieuwe windparken in handen te krijgen en de energie ook te distribueren naar eigen (coöperatieve) klanten.

Nederlandse antwoord?

De oproep van Energie Samen is een goede eerste stap. Is er ook politieke steun om deze ruimte te bieden voor burgers om eigenaar te worden van de nieuwe windparken?

Afgelopen jaar heb ik meerdere organisaties gesproken die hier veel mogelijkheden in zien. Als hierin samen wordt opgetrokken dan is de kennis en het kapitaal zeker aanwezig om dit te realiseren.

Wie pakt de handschoen op en wil de volgende stap zetten? Ik steun het initiatief van harte en zal waar nodig hier graag mijn steentje aan bijdragen!