CNV: Oproep kabinet voor belastingvrije aandelen personeel

Werknemers zouden meer moeten profiteren van de winsten die bedrijven maken. Dat wil vakbond CNV. Door werknemers aandelen van het bedrijf te geven kunnen ze direct profiteren van de winst. CNV-voorzitter Piet Fortuin doet een oproep op BNR en in het FD.

Geen loonoffer in deze crisis, maar winst voor medewerkers

De oproep lijkt erg op een eerdere opiniestuk "Geen loonoffer in deze crisis, maar winst voor medewerkers" wat ik in 2020 schreef met Erik Stam van de Universiteit Utrecht.

Bij het begin van de corona crisis werd er aan werknemers gevraagd om akkoord te gaan met lagere lonen (of minder loongroei). Wij riepen op om dat moment aan te grijpen om in dat geval ook medewerkers te laten profiteren wanneer het wel weer goed zou gaan met de ondernemingen.

Dit hebben we daarna nog wetenschappelijk verder onderbouw in een publicatie in 2021 "Medewerkersparticipatie biedt kansen voor gelijkwaardiger vermogensverdeling en hogere investeringen"

Het is interessant om te zien dat "de polder" nu langzaam aan deze ontwikkeling begint te wennen.

Veel verbetering mogelijk in betrekken personeel door medewerkersparticipatie

Afgelopen maand publiceerden wij een nieuw onderzoek, waarbij wij we specifiek onderzoek hebben gedaan naar het daadwerkelijke gebruik van medewerkersparticipatie.

Een representatieve enquête onder 410 MKB-bedrijven in Nederland met 10-250 medewerkers toonde aan dat 11% van de bedrijven een vorm van medewerkersparticipatie aanbiedt aan een deel of het gehele personeel. Wel zien we, zoals CNV-voorzitter Piet Fortuin ook aanhaalt, dat een deel van de bedrijven dit alleen aan het hogere management aanbiedt.

Uit het onderzoek komen twee belangrijke redenen om medewerkersparticipatie in te zetten. Bij kennisintensieve bedrijven worden aandelen, certificaten en/of opties ingezet om (potentiële) medewerkers te betrekken ten behoeve van algehele bedrijfsprestaties. Een andere groep bedrijven zet medewerkersparticipatie primair in als onderdeel van een bredere sociale missie.

Beide typen ondernemingen ondervinden echter op dit moment obstakels, waardoor het minder wordt ingezet dan gewenst. Ze missen informatie en lopen tegen beperkende, niet transparante of inconsistente belastingregels aan. Zeker de waardebepaling van een onderneming is een struikelblok. Daardoor zien bedrijven soms van medewerkersparticipatie af.

Er is dus nog veel verbetering mogelijk in het aantrekken en betrekken van personeel door medewerkersparticipatie.

2.000 euro belastingvrij schenken in aandelen

De kern van de oproep van CNV is het mogelijk maken dat bedrijven tot €2.000 per jaar aan aandelen belastingvrij mogen schenken aan hun medewerkers. Dis is geen rare gedachte, omdat dit in Duitsland ook al zeer lang mogelijk is.

Dit bedrag was eerst lange tijd €360, maar in een nieuwe wetsvoorstel om de Duitse economie competitiever te maken (de "Future Financing Act" of Zukunftsfinanzierungsgesetz) wordt dit verhoogd naar €1.440, vanwege het belang dat de Duitse overheid hier aan hecht.

80% bedrijven in Frankrijk heeft winstdeling

Hoewel we in Nederland krampachtig vast blijven houden aan het idee dat werkgevers en werknemers tegenover elkaar staan, is het in Frankrijk heel normaal dat werknemers profiteren van winsten van het bedrijf waar ze werken.

Dit is zelfs wettelijk vastgelegd. Dit hoeft niet direct een aandelenplan te zijn, maar delen van de winst wanneer het goed gaat is hier wel onderdeel van.

Elk bedrijf met meer dan 50 medewerkers moet een winstdelingsregeling aanbieden aan haar medewerkers. Rond de 88% van de bedrijven in Frankrijk heeft daardoor nu zo een regeling. Er ligt nu zelfs een plan op tafel om deze grens te verlagen naar bedrijven vanaf 10 medewerkers.

Inspiratie voor in Nederland?

Rapporten:

• UU: Making employee ownership work in startups and SME’s - 2021
• UU: Verkenning medewerkersparticipatie (ROM Utrecht Region) - 2023