Congres Kop of Munt | MKB heeft €20 miljard schuld | Wetgeving aandelenoptieregeling verbeterd | Meer tijd voor implementeren Europese crowdfunding vergunning?

Een extra volle nieuwsbrief. Door afspraken afgelopen week in het buitenland voor een Europees project zijn een aantal artikelen doorgeschoven. Daarom deze week een dubbel aantal artikelen.

Ik sta kort stil bij de actuele discussie over het groeiend aantal faillissementen dat wordt verwacht. Hoe groot is dit probleem nu al? Het feit dat nog steeds veel aanvragen voor de TVL binnenkomen en ondernemers aankijken tegen een schuld van €20 miljard, geeft wel aan dat er zeker problemen zijn.

Verder twee artikelen over medewerkersparticipatie. De werknemersorganisatie CNV pleit voor een breder uitrol van medewerkersparticipatie als onderdeel om personeel te binden en te belonen, maar ook op langere termijn voor bredere welvaartsverdeling.

Daarnaast een artikel over de nieuwe wet rond aandelenopties die nu ingediend is. Hiermee wordt een kleine verbetering doorgevoerd om medewerkers aandelenopties te verstrekken als onderdeel van het beloningspakket.

Als laatste een aankondiging van het jaarcongres van Stichting MKB Financiering op 13 juni. Op het congres Kop of Munt zullen alle mkb financiers, financieringsadviseurs en beleidsmakers de laatste inzichten en kennis uit kunnen wisselen over de mkb financieringsmarkt.

Artikelen deze week:

• Coronasteun gestopt - Mkb heeft nog €20 miljard aan schulden
• Bijna 39.000 ondernemers vragen TVL aan voor Q1 2022
• ZZP-ers nu sterker vertegenwoordigd in de SER
• Kleine verbetering aandelenopties regeling
• CNV: werknemer moet meeprofiteren van bedrijfswinst
• Transitieperiode Europese Crowdfunding vergunning verlengd?
• Online atlas HUB-IN moet herontwikkeling van historische stedelijke gebieden inspireren
• Steward Ownership bijeenkomst: De ondernemingsvorm van de nieuwe economie?
• Community finance voor Geothermie projecten
• Kop of Munt, over de veranderende MKB financieringsmarkt

Veel leesplezier weer deze week. Opmerkingen of aanvullingen? Stuur een reply op deze nieuwsbrief of mail me op ronald@kleverlaan.com.

Ronald

PS. Deze nieuwsbrief doorgestuurd gekregen? Aanmelden kan hier.

Coronasteun gestopt - Mkb heeft nog €20 miljard aan schulden

Nu de lange termijn scenario's bekend zijn gemaakt hoe de overheid verwacht om de komende jaren met de corona-pandemie om te gaan, zijn ook per 1 april 2022 de corona steunmaatregelen gestopt. Nu de balans is opgemaakt, blijkt het mkb echter nog voor €20 miljard aan schulden te hebben opgebouwd.

Geen generieke steunmaatregelen meer

Doordat het uitgangspunt is om de maatschappij zoveel mogelijk open te houden, gaat de overheid er vanuit dat ondernemers en werknemers zich vanaf nu aan de meeste coronamaatregelen kunnen aanpassen. Bij mogelijke nieuwe maatregelen tegen corona wil het kabinet daarom niet opnieuw generieke overheidssteun geven.

€20 miljard belastingschuld

In de afgelopen 2 jaar hebben bedrijven echter, ondanks de steunmaatregelen, alsnog €20 miljard aan belastingschuld opgebouwd. 278.000 (!) bedrijven zullen de komende 5 jaar die schuld af moet lossen.

220.000 ondernemers twijfelen tussen stoppen en doorgaan

KVK meldt uit eigen onderzoek dat er op dit moment ongeveer 220.000 ondernemers zijn die het moeilijk hebben. Het gaat hierbij om 14 procent van alle ondernemers in Nederland, die in het onderzoek van de KvK aangeven dat het bedrijf er slecht voorstaat. 10 procent daarvan is bijna failliet of is aan het overleven.

13 procent van de ondernemers heeft op dit moment schulden of betaalachterstanden, vooral bij de Belastingdienst (55 procent), toeleveranciers (25 procent) en banken (22 procent).

De instroom in de schuldhulpverlening en het aantal faillissementen is volgens de overheid nu nog geen reden tot zorg, maar er wordt in het algemeen later dit jaar wel een toename verwacht van het aantal faillissementen en bedrijfsbeëindigingen.

Solvabiliteit verzwakt van bedrijven

Ondernemersnetwerken zij ook niet tevreden over het stoppen van de steunmaatregelen, omdat ook voor bedrijven die door willen de solvabiliteit verslechterd is. De belastingschuld drukt zwaar op de cash-flow van bedrijven en beperkt ook de mogelijkheid om aanvullende financiering aan te trekken, doordat de solvabiliteit van de bedrijven verzwakt is.

ONL roept daarom op om de terugbetaaltermijn te verlengen. MKB Nederland steunt ook deze oproep en vraagt ook om de (her)invoering van de winwin-lening om eenvoudiger eigen vermogen of achtergestelde lening aan te trekken voor mkb bedrijven.

Tot nu toe wordt hier nog niet op gereageerd vanuit de overheid. Dit terwijl het aantal faillissementen nu toch echt begint toe te nemen en de KvK uit onderzoek concludeert dat dit alleen maar sneller gaat toenemen de komende periode.

Bijna 39.000 ondernemers vragen TVL aan voor Q1 2022

Bijna 39.000 ondernemers hebben over het eerste kwartaal van 2022 een tegemoetkoming in vaste lasten aangevraagd vanwege de coronaschade. Vooral restaurants, die vanwege de verscherpte coronamaatregelen op slot moesten hebben een aanvraag ingediend. Daarnaast stonden relatief veel landbouw- en taxibedrijven op de lijst met aanvragers, blijkt uit een overzicht op accountant.nl.

30.000 minder aanvragen in verhouding met vorig kwartaal

Met 38.813 ondernemers lag het aantal aanvragen een stuk lager dan in het slotkwartaal van vorig jaar, toen 68.211 aanvragen waren gedaan. Doordat meer bedrijven open konden en omzet terugkwam hebben een stuk minder bedrijven er gebruik van te hoeven maken.

Alleen bedrijven die in de meetperiode minstens 30 procent van hun omzet verloren, komen in aanmerking voor de steunregeling.

100% vaste lasten vergoed

Als ze in aanmerking komen, dan krijgen ze 100 procent van hun vaste lasten vergoed met een maximum van 550.000 euro voor mkb-ondernemingen. Voor grotere bedrijven is dat maximum 600.000 euro. Verder geldt voor een onderneming of groep verbonden ondernemingen nog een limiet van 2,3 miljoen euro aan TVL-steun tijdens de hele coronaperiode.

ZZP-ers nu sterker vertegenwoordigd in de SER

Werkgevers en vakbonden zijn sterk vertegenwoordigd in de Sociaal-Economische Raad. Maar de positie van zelfstandig ondernemers kan er nog wel wat sterker. Daar moet het Netwerk Zelfstandig Ondernemers voor gaan zorgen.

Samenwerking ZZP-verenigingen

Het netwerk is een samenwerkingsverband van de Vereniging Zelfstandigen Nederland (VZN), het Platform Zelfstandige Ondernemers (PZO) en de bredere werkgeversclubs VNO-NCW en MKB Nederland.

Zij krijgen vanaf nu een gezamenlijke vertegenwoordiger in de Sociaal-Economische Raad, het belangrijkste adviesorgaan van de regering op het brede speelveld van de arbeidsmarkt.

Geen sterke vertegenwoordiging tijdens coronacrisis

Toen de coronacrisis losbarstte was er snel een miljardenpakket beschikbaar.  Met een NOW-regeling waarmee bedrijven de salarissen van werknemers konden doorbetalen. En met een Tegemoetkoming Vaste Lasten voor de doorlopende bedrijfskosten.

De zelfstandig ondernemers vielen tussen de wal en het schip. Regelingen bleken ook niet altijd op maat. En de Tozo, de tegemoetkoming voor zelfstandigen kreeg een ‘partnertoets’. Wie samenwoonde met iemand die wel geld verdiende, kwam vaak niet voor steun in aanmerking.

Sommige zzp’ers teerden zwaar in op hun spaargeld, blijkt uit een interview met Cristel van de Ven die het samenwerkingsverband gaat leiden en in de SER plaats gaat nemen.

Kleine verbetering aandelenopties regeling

Staatssecretaris Van Rij heeft het wetsvoorstel Wet aanpassing fiscale regeling aandelenoptierechten in ongewijzigde vorm alsnog naar de Tweede Kamer gestuurd. Hierdoor heeft de wet een jaar vertraging opgelopen, maar gaat er gelukkig een kleine verbetering plaatsvinden met betrekking tot werknemersparticipatie.

Slechts beperkte verbetering, nog lange weg te gaan

De regeling is echter alleen voor aandelenopties (niet voor normale aandelen) en de belastingheffing is nog steeds een stuk hoger dan in omringende landen. Het helpt nu alleen (snelgroeiende) startups en scaleups. Het brede mkb heeft hier nog niet veel aan.

De belangrijkste verandering is dat werknemers belasting over de aandelenopties op een later moment kunnen betalen, namelijk wanneer ze de aandelen verkopen. Nu moeten ze belasting betalen zodra ze de aandelenopties verzilveren. Vaak hebben medewerkers daar niet het geld voor, wat start-ups ervan weerhoudt dergelijke beloning in te zetten om talent te werven.

Opties Fastned medewerkers stijgen sterk in waarde

Een actuele case waarin de mogelijkheden duidelijk worden, is de situatie bij Fastned. De aanbieders van laadstations heeft ca. 76 fte op de loonlijst, maar uit een berekening in het Financieel Dagblad op basis van de gepubliceerde jaarcijfers, lijken de medewerkers ongeveer €11 miljoen aan (koers)winst te hebben behaald met de aangekochte opties. De medewerkers worden er nog geen miljonair mee, maar een bonus van ruim €100.000 per persoon is ook een mooi extraatje.

1 januari 2023 gaat regeling in

Als het wetsvoorstel wordt goedgekeurd zal het wetsvoorstel ingaan per 1 januari 2023. Het is nu wachten op het akkoord in Eerste en Tweede Kamer.

Wetsvoorstel: "Kamerbrief over wetsvoorstel Wet aanpassing fiscale regeling aandelenopties"

CNV: werknemer moet meeprofiteren van bedrijfswinst

Het kabinet moet het sneller mogelijk maken dat werknemers fiscaal voordelig meedelen in de bedrijfswinst. Hiervoor pleit het CNV in een eigen position paper en artikel in het AD. CNV pleit hierbij voor een stimuleringsregeling een aandacht van de overheid om medewerkersparticipatie voor medewerkers bij het brede mkb toegankelijker te maken.

Fiscale stimulans voor medewerkersparticipatie

Het kabinet moet het sneller mogelijk maken dat werknemers fiscaal voordelig meedelen in de bedrijfswinst. Hiervoor pleit het CNV in een position paper dat afgelopen week werd gepubliceerd. Voorzitter Piet Fortuin zegt hierover:

‘Meeprofiteren van de bedrijfswinst voor alle werknemers is nu nog on-Nederlands. Tijd om hier verandering in te brengen. Het opheffen van fiscale belemmeringen is een eerste klap die de overheid kan toedienen. Bedrijven verdienen dit terug door meer productiviteit, meer innovatie en meer loyaliteit. Belangrijk in een tijd van arbeidsmarktkrapte,’ aldus Fortuin.

Minder dan 10% bedrijven zet medewerkersparticipatie in

Bij minder dan 10% van de Nederlandse bedrijven, delen medewerkers momenteel mee in de winst. Nederland presteert hierin ruim onder het Europees gemiddelde. In Frankrijk kent ruim 80% van de bedrijven een winstdelingsregeling.

Landen als Engeland, Frankrijk en Duitsland kennen fiscale stimuleringsregelingen voor aandelen. Zo nam Duitsland vorig jaar een wet aan waarmee het bedrag dat werknemers aan aandelen, certificaten of opties belastingvrij mogen ontvangen, werd verhoogd van 360 naar 1440 euro per kalenderjaar.

Voorbeelden Goudappel en andere bedrijven

Afgelopen week werd er in de BNR Podcast werkverkenners ook uitgebreid gesproken over voorbeelden van financiële medewerkersparticipatie. Hierin werd o.a. gesproken met P2 projectmanagement en adviesorganisatie Goudappel waarbij de medewerkers (bijna) allemaal ook mede-eigenaar zijn van het bedrijf.  Pascale Nieuwland - Jansen, directeur van SNPI was als expert uitgenodigd om duiding te geven.

Bronnen:

• Download paper CNV: CNV-analyse werknemersparticipatie
• Medewerkersparticipatie: gelijkwaardiger vermogensverdeling én een stimulans voor ondernemerschap - Onderzoek Universiteit Utrecht "Making employee ownership work in startups and SME’s"
• Achtergrondinformatie SNPI: Waarom financiële participatie van medewerkers belangrijk is?

Transitieperiode Europese Crowdfunding vergunning verlengd?

Het rommelt in Europa rond de nieuwe Crowdfunding wetgeving. Hoewel de Nederlandse crowdfunding platformen verwachten hun aanvraag voor de nieuwe vergunning voor de zomer in te kunnen dienen, sturen platformen in Frankrijk en Duitsland actief aan op een verlenging van de transitieperiode met 12 extra maanden tot eind 2023. Ook blijkt dat een 10-tal landen in Europa op dit moment de ECSP verordening zelfs nog niet volledig ingevoerd hebben in nationale wetgeving,

Transitieperiode

Op basis van artikel 48 (3) van de nieuwe Europese crowdfunding verordening heeft de Europese Commissie, na advies van de Europese toezichthouder ESMA, de mogelijkheid om de transitieperiode waarin de bestaande crowdfunding platformen nog tijdelijk gebruik mogen maken van de "oude" wetgeving te verlengen van 12 naar 24 maanden.

Concreet komt dit er op neer dat een crowdfunding platform niet op 10 november 2022 de vergunning in bezit moet hebben om actief te mogen blijven, maar dat dit pas op 10 november 2023 het geval hoeft te zijn.

De uiteindelijke beslissing zal waarschijnlijk voor 10 mei gepubliceerd worden.

Concurentievoordeel voor Nederlandse crowdfunders?

Het is lastig om in te schatten wat het effect gaat zijn voor Nederlandse crowdfunding platformen wanneer besloten wordt dat de transitieperiode wordt verlengd. Op dit moment hebben de eerste platformen in Nederland namelijk al hun aanvraag ingediend en een groot aantal platformen verwacht dit de komende maanden te doen.

Dit betekend dat voor 10 november een groot aantal Nederlandse platformen een vergunning zal hebben en hiermee direct gebruik kan maken van de voordelen van de nieuwe vergunning, zoals een hoger maximaal bedrag van €5 miljoen aan leningen, een bulletin-board om leningen te kunnen verkopen voor investeerders en direct de mogelijkheid om in alle Europese landen actief te worden. In landen als Frankrijk en Duitsland waar de wetgever nog geen vergunningen aan nationale platformen heeft verstrekt kan dit mogelijk een voordeel opleveren.

Daarentegen blijft er wel langer een onduidelijke situatie in de verschillende landen, waarin tot eind 2023 er twee soorten crowdfunding platformen actief zijn. Platformen met een Europese vergunning en platformen met een "oude" vergunning. Dit zal niet voor alle ondernemers overzichtelijk zijn.

Online atlas HUB-IN moet herontwikkeling van historische stedelijke gebieden inspireren

De HUB-In atlas laat van meer dan 65 Europese initiatieven de financierings- en businessmodellen, governance structuur en innovaties in duurzaamheid zien.

HUB-in onderzoeksproject

HUB-IN is een grootschalig Europees onderzoek naar de transformatie van historische stedelijke gebieden. HUB-IN heeft tot doel innovatie en ondernemerschap in deze historische stadslandschappen te stimuleren, met als uitgangspunt de unieke culturele en sociale identiteit van deze gebieden.

Onlangs presenteerden de onderzoekers een online atlas. Van meer dan 65 Europese initiatieven is eenvoudig te zien welke activiteiten ze ondernemen, welke financierings- en businessmodellen eraan ten grondslag lagen, hoe hun governance structuur georganiseerd is en welke innovaties zij presenteren op het gebied van duurzame ontwikkeling.

Een bron van inspiratie dus voor vergelijkbare en nieuwe initiatieven op dit gebied.

Steward Ownership bijeenkomst: De ondernemingsvorm van de nieuwe economie?

Technologische ontwikkelingen gaan snel, maar bedrijfsstructuren zijn al eeuwen nagenoeg hetzelfde gebleven. Steward-ownership is een bedrijfsvorm waarbij de stem- en dividendrechten over een bedrijf zijn gesplitst, en de winst wordt geherinvesteerd. Hierdoor staat de missie van het bedrijf voorop.

Bedrijven die van zichzelf zijn

Ondernemers worden gedreven door de wil om bij te dragen aan de wereld. Technologiebedrijf Bosch heeft inmiddels zo’n 400.000 medewerkers. Bijna alle aandelen worden echter beheerd door Stichting Robert Bosch om veilig te stellen dat de initiële missie van het bedrijf boven aandeelhouderswaarde gaat.

Bekende bedrijven zoals Carlsberg, Triodos Bank, De Efteling, De Groene Amsterdammer, Novo Nordisk en Maersk maken gebruik van eenzelfde soort model. Deze bedrijven zijn als het ware ‘van zichzelf’.

Prikkel voor winstmaximalisatie valt weg

Een groeiend aantal Nederlandse bedrijven kiest voor deze vorm. Steward-ownership, ook wel self-ownership, is een alternatieve eigendomsstructuur die ervoor zorgt dat de prikkel voor winstmaximalisatie wegvalt.

Zeggenschap in het bedrijf kan niet worden verkocht, zoals gebruikelijk is bij bedrijven met een traditionele aandeelhoudersstructuur. Het bedrijf kan dus niet in handen vallen van een concurrent of investeerder die niet in lijn is met de missie.

Het tweede principe van steward-ownership is dat winst geherinvesteerd wordt in het bedrijf of gedoneerd wordt.

Documentaire Steward Owned bedrijven

In Pakhuis de Zwijger vond dinsdag 12 april een bijeenkomst plaats over Steward Ownership voor ondernemers en adviseurs die meer over deze ondernemersvorm willen weten.

Het Duitse ARTE maakte een documentaire ‘Mehr Sinn statt Gier | Kapitalismus neu gedacht‘ over steward-owned bedrijven waaronder de duurzame zoekmachine Ecosia die daar werd vertoond.

Community finance voor Geothermie projecten

Tijdens een congres met 250 (online) deelnemers en Spaanse beleidsmedewerkers en experts in de zaal, hebben we de resultaten van een onderzoek voor de Europese Commissie naar de mogelijkheden van community financiering voor duurzame geothermie projecten gepresenteerd in Madrid.

Risk-mitigation

Een belangrijk onderdeel van de adviezen is het wegnemen van risico's voor beleggers en crowd-investeerders. Via het ontwikkelen van een Social License to Operate model en het implementeren van andere tools om sociale, operationele en financiële risico's weg te nemen, wordt het draagvlak en de kansen voor financiering door de lokale community gestimuleerd.

Enkele van de rapporten die openbaar zijn gemaakt:

• Community for renewable energy best practices in Europe
• Review of regulatory framework for community based funding
• Innovative finance mechanisms for Geothermal Energy
• Social license to operate for Geothermal Energy

Kop of Munt, over de veranderende MKB financieringsmarkt

Stichting MKB Financiering (SMF) organiseert op maandag 13 juni 2022 in Utrecht het congres Kop of Munt, over de veranderende MKB financieringsmarkt.

Dit jaarlijkse event van SMF is het belangrijkste event voor mkb financiers, mkb financieringsadviseurs en andere belanghebbenden uit de sector.

Als eerste spreker is Jacco Vonhof, voorzitter van MKB Nederland aangekondigd. Overige sprekers volgen binnenkort!

Meer informatie en aanmelden kan hier: Kop of Munt, over de veranderende MKB financieringsmarkt

Contact

Meer weten over community finance, community ownership en nieuwe businessmodellen en trends in mkb financiering in binnen- en buitenland?

Neem gerust contact op via een reactie op deze nieuwsbrief, via mail (ronald@kleverlaan.com) of telefoon (06-28254452).