Investeren in innovatie vraagt om innovatie in investeren | Medewerkers investeren in mkb | Community Finance voor BewonersBedrijven
Koningin Máxima zet zich als lid van het Nederlands Comité voor Ondernemerschap al jaren in voor een betere toegang tot financiering.
Afgelopen week benadrukte zij in een lezing een belangrijk punt waar ik het volledig mee eens ben: "Investeren in innovatie vraagt ook om innovatie in investeren". Veel van de huidige innovatie en groeiuitdagingen kunnen we niet financieren met oude financieringsmodellen.
Daarom ook deze week enkele voorbeelden van innovaties in financieren, zoals medewerkersparticipatie en financiering voor BewonersBedrijven.
Artikelen deze week:
- Investeren door medewerkers in mkb en startups
- Investeren in innovatie vraagt ook om innovatie in investeren!
- Community Finance voor BewonersBedrijven
- Steun non-bancaire financiers in VVD verkiezingsprogramma
- Oproep Stoffer voor fiscale regeling particuliere investeerders
- Motie aangenomen over het verbeteren van de kredietverlening aan mkb-ondernemingen en kleine familiebedrijven
- 'Kennis financieringsmogelijkheden mkb belangrijk aandachtspunt'
- Equity Crowdfunding grens in VS verhoogd naar $5 miljoen
Veel leesplezier weer deze week. Opmerkingen of aanvullingen? Stuur een reply op deze nieuwsbrief of mail me op ronald@kleverlaan.com.
Ronald
PS. Deze nieuwsbrief doorgestuurd gekregen? Aanmelden kan hier.
Investeren door medewerkers in mkb en startups
In de huidige Coronacrisis dringen werkgevers aan op loonoffers van werknemers. Enerzijds is dit voor de werknemers, die normaliter niet meedelen in de extra winsten in goede tijden, een weinig aantrekkelijk voorstel.
Anderzijds is de vraag om loonoffers goed te begrijpen als een manier om banenverlies of faillissement te voorkomen. Dit speelt bij een breed palet aan bedrijven, groot en klein, jong en oud, van snelgroeiende startups tot de KLM.
De overheid is aan zet om de huidige (fiscale) problemen op te lossen en deze innovatieve vorm van financieren en mede-eigenaarschap eenvoudiger te maken.
Onderzoek medewerkersparticipatie in Nederland
Om de potentiële bijdrage van medewerkersparticipatie aan de economie in kaart te brengen is de Universiteit Utrecht in samenwerking met Techleap.nl en een brede groep experts een onderzoek gestart naar de meerwaarde van medewerkersparticipatie voor de economie en op welke manier dat het beste vorm kan worden gegeven.
Voordelen voor medewerkers, bedrijf en maatschappij
De eerste inzichten in het onderzoek wijzen er op dat medewerkersparticipatie leidt tot meer gecommitteerde medewerkers, meer innovatie bij bedrijven en betere bedrijfsprestaties. In het economen vakblad Mejudice en een gastblog op Techleap.nl ga ik samen met Erik Stam in op de toegevoegde waarde van medewerkersparticipatie voor de medewerkers, het bedrijf en de maatschappij.
Adyen zorgt voor vervolginvesteringen in startup eco-systeem
Adyen is een perfect voorbeeld van waar dit toe kan leiden. Door de optieregeling daar kon iedereen meeprofiteren van de waardegroei van het bedrijf na de beursgang. Enkele oud-medewerkers van Adyen hebben inmiddels hun eigen startup opgericht, Silverflow, en vorige maand via een seed-ronde 2,6 miljoen opgehaald.
Hoveniersbedrijf Donker Groep in handen van personeel
Het hoveniersbedrijf Donker Groep uit Sneek laat zien dat dit niet alleen nuttig is voor hippe startups. Het familiebedrijf met een omzet van €84 miljoen besloot in 2018 al om het eigen personeel via een medewerkersparticipatie regeling 75% van de aandelen aan te bieden om hen te binden en ze extra betrokken te laten voelen bij het bedrijf.
Op dit moment hebben 100 van de 850 vaste medewerkers deze (certificaten van) aandelen aangeschaft. Hiermee investeren zij ook in de groeimogelijkheden van het bedrijf en kunnen profiteren van toekomstige winsten.
Oproep aan overheid voor stimuleren medewerkersparticipatie
De Tweede Kamer heeft via een motie opgeroepen dat er een internationaal concurrerende regeling moet komen om medewerkersparticipatie voor midden- en kleinbedrijven en startups aan te jagen. De SP heeft het zelfs als een van haar speerpunten opgenomen in haar verkiezingsprogramma.
Met ons lopende onderzoek verwachten wij een bijdrage te kunnen leveren aan deze discussie door op basis van de laatste wetenschappelijke inzichten, ervaringen uit Nederland en voorbeelden uit omringende landen aan te kunnen geven wat de beste manier is om dit vorm te geven.
De resultaten van dit onderzoek en concrete aanbevelingen voor de Nederlandse situatie verwachten we in de loop van december naar buiten te kunnen brengen.
Investeren in innovatie vraagt ook om innovatie in investeren!
Tijdens een toespraak ter gelegenheid van de viering van de 140e Dies Natalis van de Vrije Universiteit gaf Koningin Máxima in haar functie van lid van het Nederlands Comité voor Ondernemerschap een lezing over het aanjagen van ondernemerschap en de noodzaak om te innoveren in financieringen.
Investeren vooral uit intern eigen vermogen van ondernemer
Zij start met de constatering dat voor de coronacrisis bedrijven buffers aan het opbouwen waren, wat goed is in slechte tijden. Het risico is echter dat bedrijven te weinig investeren. En als er al werd geïnvesteerd dan gebeurd dat in Nederland vooral vanuit intern eigen vermogen van de ondernemer zelf. Zij maken minder gebruik van externe financiering dan bedrijven elders in de eurozone. Dit constateerden wij ook eerder in onze peilingen over financieringen in de tijd van Corona die we samen met ONL voor Ondernemers hebben uitgevoerd.
De Koningin constateerde verder dat het mkb in Nederland nog steeds er afhankelijk is van banken. Bankleningen zijn nog steeds de belangrijkste vorm van externe financiering, terwijl de relatieve kans op bankfinanciering bij het mkb in Nederland zo’n 15% onder het gemiddelde in de eurozone ligt.
Innoveren in investeren
Ze gaat verder met de constatering dat in de afgelopen jaren het financieringslandschap diverser geworden is via fintech oplossingen zoals factoring. Er zijn voor een ondernemer nu dus meer manieren om aan werkkapitaal te komen, hoewel de totale omvang van alternatieve, non-bancaire bronnen nog beperkt is.
In haar toespraak gaat ze echter ook in op het belang van het vergroten van het verdienvermogen op langere termijn. Zonder investeringen in mensen, nieuwe processen, methoden en producten en ICT kan geen bedrijf succesvol blijven. Dit is lastig te financieren met vreemd vermogen, dus het is duidelijk: om dit soort investeringen te stimuleren, moet het eigen vermogen van bedrijven worden versterkt, via bijvoorbeeld business angels en crowdfunding.
Nieuwe vormen van onderpand en zekerheden
Ze sluit af met focus op innnovatie in risicomodellen:
"Wat als we in plaats van een gebouw als onderpand voor een lening, een efficiënter proces of een nieuw product kunnen gebruiken? Hoe kunnen we verder komen als de informatie over de rendementen en risico’s van deze innovatie beperkt is? Wat zijn dus de nieuwe zekerheden als we spreken over financiering van innovatie en wat zijn de nieuwe datasets die we moeten gebruiken? En hoe bereiken we dat het geld dat beschikbaar is voor investeringen op de goede plekken terecht komt, bij de kleine en groeiende ondernemingen die willen innoveren?"
Meer steun en investeringen in innovatieve financieringen nodig
Binnen haar toespraak gaar ze ook in op de noodzaak voor meer onderzoek en inzichten in de huidige belemmeringen voor investeringen in innovatie. Uiteindelijk sluit ze af met de oproep dat om te investeren in innovatie er ook innovatie moet plaatsvinden in investeren!
De gehele tekst van de toespraak is hier terug te lezen en de video is hier terug te zien.
Community Finance voor BewonersBedrijven
De vertegenwoordiger van sociale ondernemingen in Nederland (Social Enterprise NL), Stichting DOEN en de branchevereniging van actieve bewonersgroepen (LSA Bewoners) starten met steun vanuit de Europese Commissie een nieuw project om te zorgen voor betere toegang tot financiering voor BewonersBedrijven.
BewonersBedrijven
BewonersBedrijven zijn sociale ondernemingen die gerund worden door bewoners. Samen werken ze op een ondernemende manier aan een sociale, duurzame en inclusieve wijk. Hoewel ze grote maatschappelijke meerwaarde leveren en vaak een echte spil in de wijk zijn, is het voor veel van deze initiatieven moeilijk om aan financiering te komen.
Aan de aanbodkant zijn er maar weinig financiers die inspelen op de behoeften van BewonersBedrijven. In dit project wordt onderzocht welke nieuwe financieringsinstrumenten ontwikkeld kunnen worden om de toegang tot financiering voor BewonersBedrijven te vergroten.
Aan de vraagkant bestaat er bij veel initiatiefnemers een gebrek aan capaciteiten en skills waardoor ze niet tot een goed plan komen en financiering uitblijft. Binnen het proejct wordt gekeken naar de capaciteiten van de BewonersBedrijven zelf: hoe kunnen zij geholpen worden om financiering aan te trekken?
Vastgoed van de gemeenschap als basis voor financiering
Binnen dit project wordt gefocust op de financiering van vastgoed, omdat de panden waarin BewonersBedrijven gevestigd zijn, fungeren als belangrijke ontmoetingsplaatsen in de wijk. Het zijn plekken van de gemeenschap die gerund worden door actieve bewoners die goed weten wat er speelt in de buurt en waar buurtbewoners elkaar ontmoeten, leren en zich ontwikkelen. Tegelijkertijd vormen ze ook vaak een belangrijk onderdeel van het businessmodel van bewonersbedrijven, bijvoorbeeld als horecagelegenheid of werkplek.
Het goede nieuws is dat er in Nederland de laatste jaren al redelijk wat ervaring is opgedaan met deze manier van community financiering. Zelf ben ik betrokken geweest bij een experiment om in Amsterdam via de Jan Evertsen Buurt Cooperatie dit op te zetten. Een mooi succes is het Stadmakersfonds wat in Utrecht al helpt om initiatieven van bewoners te financieren. Hiervoor is een fonds opgezet van €2 miljoen, waarvan de helft is opgebracht door de gemeente Utrecht en de andere helft door Triodos bank.
Planning komende 20 maanden
De volgende activiteiten worden de komende 20 maanden opgepakt volgens het persbericht:
- We laten zien hoe de huidige financieringsmarkt werkt en welke behoeften er bestaan.
- We ontwikkelen nieuwe financieringsoplossingen – uiteraard samen met belangrijke stakeholders.
- Tien BewonersBedrijven gaan meedoen aan een stevig programma waarin ze leren impact in kaart te brengen, een plan te schrijven en financiers te interesseren.
- Alle bevindingen komen samen in een actieplan voor de financieringsmarkt voor bewonersbedrijven. We zoeken daarvoor ondersteuning en toewijding van belangrijke stakeholders.
Een heel mooi initiatief en ik deel graag mijn ervaringen en denk graag mee!
Steun non-bancaire financiers in VVD verkiezingsprogramma
In het concept-verkiezingsprogramma van de VVD voor 2021-2025 voor de Tweede Kamerverkiezingen is opvallend veel aandacht voor het verbeteren en vernieuwen van de mkb financieringsmarkt, waarbij een groot aantal van de wensen van Stichting MKB Financiering zijn opgenomen!
Meer financieringsmogelijkheden voor ondernemers
- Het eerste punt is dat de VVD het verpandingsverbod wil opheffen. Dit is niet heel opvallend, omdat een wetsvoorstel hiervoor al is ingediend bij de Tweede Kamer in juni van dit jaar. Maar het zou zeker goed zijn als dit doorgezet gaat worden.
- Daarnaast wordt gericht op het uitbreiden van de garantieregeling voor mkb kredieten, waarbij deze garanties ook ter beschikking moeten komen voor niet-bancaire financiering. Dit laatste wordt nog wel spannend. De huidige garantie instrumenten (GO/BMKB/KKC) sluiten niet aan op de non-bancaire financieringsmarkt. Het budget hiervoor verruimen en openstellen voor non-bancaire financiers gaat dan ook niet veel effect hebben. Het is wel belangrijk dat hier dan wel specifiek naar gekeken gaat worden.
- Durfkapitaal wordt fiscaal gestimuleerd door een vrijstelling in Box 3. Dit is een punt waar we vanuit SMF al langere tijd op aandringen en waarover we in september nog een onderzoek hebben gepubliceerd. Het lijkt er op dat dit nu werkelijk gaat komen!
- Ook zetten zij in op het versterken van de kapitaalmarktunie, zodat ondernemers ook financiering uit andere landen in de EU kunnen halen. Via de nieuwe Europese crowdfunding wetgeving is hier al een eerste stap mee gemaakt. Goed dat dit doorgezet wordt.
Stimuleren van innovatie in de financiële sector.
Daarnaast zet de VVD in haar concept-verkiezingsprogramma zich in op innovatie in de financiële sector, door het verlagen van de toezichtlasten voor innovatieve financiering en er voor te zorgen dat garantieregelingen beter passend zijn bij niet-bancaire financiering.
Het gehele concept-verkiezingsprogramma is hier te downloaden.
Oproep Stoffer voor fiscale regeling particuliere investeerders
Tijdens het debat over de begrotingsbehandeling van het Ministerie van EZK deed de heer Stoffer (SGP) een oproep aan het kabinet om particuliere investeringen fiscaal aantrekkelijker te maken door onderzoek te doen naar de juiste manier om de Winwin en/of de Durfkapitaalregeling in te voeren op basis van ons eerdere onderzoek:
"Er is al eerder gememoreerd door collega's dat de financiering van het mkb bij banken nogal te wensen overlaat, zeker op dit moment. Er zijn genoeg particuliere investeerders die wel willen, maar aanhikken tegen bijvoorbeeld de vermogensrendementsheffing.
De Stichting MKB Financiering pleit voor invoering van de Winwinlening en de Durfkapitaalregeling. In omliggende landen pakken zulke regelingen heel positief uit. Mijn vraag aan de bewindslieden is of zij op korte termijn willen onderzoeken wat de mogelijkheden hiervoor zijn."
Wij kijken vanzelfsprekend uit naar dit onderzoek!
Motie aangenomen over het verbeteren van de kredietverlening aan mkb-ondernemingen en kleine familiebedrijven
Tijdens hetzelfde debat werd een motie aangenomen over het verbeteren van de kredietverlening aan mkb-ondernemingen en kleine familiebedrijven.
Hierin wordt voornamelijk gezocht naar de mogelijkheden om de markt van non-bancaire financiering sterker te ondersteunen:
De Kamer, gehoord de beraadslaging, overwegende dat een eerlijke economie niet kan zonder een gezonde, brede financiële sector waarin elke instelling, groot of klein, moet kunnen doen waar deze het beste in is;
overwegende dat toegang tot financiering voor ondernemers essentieel is om te kunnen ondernemen en de huidige coronacrisis door te komen; constaterende dat zowel voor als tijdens de coronacrisis gebleken is dat grote systeembanken relatief kleine kredietaanvragen tot € 250.000, zoals via de KKC-regeling, maar in beperkte mate kunnen verlenen, onder andere omdat de kosten van kredietverlening hoger zijn dan de kredieten zelf of een bancaire relatie ontbreekt;
constaterende dat uit recent onderzoek van het CPB blijkt dat een diverser mkb-financieringslandschap met voldoende concurrentie en keuze voor mkb’ers nodig is om minder kwetsbaar te zijn en het mkb optimale financieringsmogelijkheden te bieden;
overwegende dat de Kamer in 2019 de motie-Pieter Heerma c.s. over de Volksbank heeft aangenomen (Kamerstuk 35 300, nr. 14);
verzoekt de regering, de kredietverlening aan mkb-ondernemingen en kleine familiebedrijven, tegen lage administratieve lasten en in de regio georganiseerd, te verbeteren door:
- de oprichting van een fonds voor alternatieve financiers te versnellen;
- andere mogelijkheden te verkennen om een divers mkbfinancieringslandschap verder te stimuleren;
- te onderzoeken of een mkb-bank hierin past en hoe deze (door)ontwikkeld zou kunnen worden;
'Kennis financieringsmogelijkheden mkb belangrijk aandachtspunt'
Staatssecretaris Mona Keizer herkent het beeld dat mkb-ondernemers vaak niet goed op de hoogte zijn van externe financieringsmogelijkheden. Dit schrijft zij in een brief waarin zij Kamervragen beantwoord.
Keizer laat weten dat onder meer het Coronaloket van de Kamer van Koophandel (KVK) en informatie op Rijksoverheid.nl de garantieregelingen bij ondernemers onder de aandacht brengt. Daarnaast benoemd ze de KvK Gids voor bedrijfsfinanciering die de Kamer van Koophandel en Stichting MKB Financiering hebben ontwikkeld.
Garantieregelingen
Verder geeft ze in de Kamerbrief een update over het gebruik van garantieregelingen.
Ze geeft aan dat inmiddels 4.500 ondernemingen gebruik hebben gemaakt van de BMKB-C waarbij 858 miljoen euro aan krediet is verstrekt. Op de GO-C is door 78 ondernemingen een beroep gedaan, waarbij 659 miljoen euro aan krediet is verstrekt en middels de KKC is aan 1.188 ondernemingen in totaal 42 miljoen euro aan krediet verstrekt.
Uit cijfers van Qredits blijkt dat het Corona-overbruggingskrediet (vergelijkbaar met KKC krediet) al 1.309 keer is afgesloten. Dit is dus meer dan alle banken samen het KKC krediet hebben verstrekt!
Verder heeft Qredits (tot 10 september) 5.520 bedrijven uitstel van aflossing verstrekt voor een maximum van 6 maanden. Hiermee is €5 miljoen euro van het in totaal €6 miljoen euro beschikbare budget gebruikt wat EZK hiervoor beschikbaar heeft gesteld.
Het is veder opvallend dat de garantieregelingen voor Qredits (en deels de BMKB-C) redelijk goed gebruikt worden, maar dat dit voor de Go-C regeling en KKC haast niet wordt gebruikt:
"Voor BMKB-C en Qredits is de uitputting stevig. Voor de GO-C en KKC blijft dit achter bij de verwachtingen en met de beschikbaar gestelde omvang van de garantieruimte voor deze instrumenten. Het totale gebruik van de garantieregelingen per 2 oktober ligt op circa 1,6 miljard euro. Het is met het oog op de onzekerheden ten aanzien van de ontwikkeling van de coronacrisis belangrijk om garantieruimte beschikbaar te houden. Daarbij geldt ook dat de verwachting is dat de externe financieringsbehoefte weer zal toenemen nu de maatregelen van de banken ten aanzien van uitstel van aflossingen (payment holiday) voor een groot deel per 1 oktober jl. zijn afgelopen, en op termijn andere maatregelen uit het noodpakket zullen worden afgebouwd."
De Kamerbrief is hier te downloaden.
Equity Crowdfunding grens in VS verhoogd naar $5 miljoen
De nieuwe Europese Crowdfunding wetgeving (ECSP) die volgend jaar in zal gaan, verhoogd het plafond om via crowdfunding financiering op te halen in Europa naar €5 miljoen.
De Amerikaanse toezichthouder heeft afgelopen week besloten om deze grens ook op te trekken van $1.07 miljoen naar $5 miljoen. Daarnaast wordt het nu ook in de VS mogelijk om de investeerders te bundelen in een SPV (Special Purpose Vehicle), zoals een STAK in Nederland.
De nieuwe wetgeving gaat in 60 dagen na publicatie van de officiële documenten en zal dus eerder in effect zijn dan de nieuwe ECSP wetgeving in Europa.
Professionelere markt
De versoepeling van de voorwaarden kwam voort uit de constatering van de SEC dat de crowdfunding markt in de VS een stuk professioneler is geworden:
“These changes are a reflection of how far this industry has come since 2016. Regulation Crowdfunding has had a fundamentally positive impact for thousands of local economies and small businesses across the country, and with these changes, we are optimistic that these positive impact will accelerate much more. So many people and companies have worked so hard over the years to prove that Regulation Crowdfunding can be a sustainable force for good, and we are grateful that the Commission recognized this potential and worked so hard to advance a thoughtful framework. The SEC has always been viewed as the global thought leader on how to strengthen capital markets — with these changes, it has made an incredible statement that the democratization of private capital markets accessible to everyone is truly an important and worthwhile goal to pursue and protect.”
Contact
Meer weten over nieuwe financieringsvormen en trends in mkb financiering in binnen- en buitenland?
Neem gerust contact op via een reply op deze nieuwsbrief, via mail (ronald@kleverlaan.com) of telefoon (06-28254452).
Comments ()