Korte termijn kredietverstrekkers krijgen 1 jaar op wetgeving te voorkomen | Tweede kamer wil snel starten met kredietregister | Oprichting fonds voor eigen vermogen mkb | Sterke groei crowdfunding markt

Vlak voor de zomervakantie worden er toch nog enkele belangrijke (politieke) stappen gezet.

Zo heeft Minister Hoekstra namens het Ministerie van Financiën duidelijkheid gegeven hoe hij de ontwikkelingen in de korte termijn zakelijk kredietmarkt ziet. Door onvoldoende kwaliteit en risico's voor de zzp-er en kleine mkb-er overweegt hij om in 2022 wetgeving in te voeren. De sector krijgt 1 jaar de tijd om tot zelfregulering te komen waar voldoende partijen zich dan ook aan moeten committeren.

Verder enkele belangrijke stappen om het eigen vermogen voor mkb bedrijven te stimuleren. De uitbreiding van de Seed Business Angel regeling, de oprichting van een fonds voor achtergestelde leningen voor (middel)grote bedrijven en de oproep van het Comité voor Ondernemerschap voor een "eigen vermogen fonds" voor het brede mkb moeten ruimte bieden aan een breder productaanbod in de markt.

Artikelen deze week:

• Minister Hoekstra geeft korte termijn kredietverstrekkers 1 jaar om tot zelfregulering te komen
• Eerste uitspraak Kifid in loket non-bancaire financiering
• Tweede kamer wil snel starten met kredietregister
• Seed Business Angel regeling nu ook voor meer dan 2 business angels
• Herstelfonds banken zal enkele tientallen grote mkb bedrijven steunen - Comité voor Ondernemerschap wil fonds voor brede mkb
• Crowdfunding groeit eerste helft 2021 naar kwart miljard euro

Veel leesplezier weer deze week. Opmerkingen of aanvullingen? Stuur een reply op deze nieuwsbrief of mail me op ronald@kleverlaan.com.

Ronald

PS. Deze nieuwsbrief doorgestuurd gekregen? Aanmelden kan hier.

Minister Hoekstra geeft korte termijn kredietverstrekkers 1 jaar om tot zelfregulering te komen

Het ministerie van Financiën heeft in 2020 een onderzoek uit laten voeren naar korte termijn kredietverstrekkers op verzoek van de Tweede Kamer. De onderzoekers hebben de focus van het onderzoek heel duidelijk afgebakend:

"Het onderzoek richt zich specifiek op niet-bancaire kredietverstrekkers die bij uitstek online zakelijke leningen en/of zakelijke kredieten aanbieden met korte looptijden".

Minister Hoekstra heeft naar aanleiding van het onderzoek gesprekken laten voeren met vertegenwoordigers van ondernemers en daarnaast met de korte termijn kredietverstrekkers om in kaart te brengen hoe excessen in de markt voorkomen kunnen worden.

Omdat ondernemers aangeven dat deze vorm van financiering belangrijk is, wil het Ministerie van Financiën (nog) niet overgaan tot het verbieden of streng reguleren van de sector. Om eventuele problemen te voorkomen is het echter wel belangrijk dat de sector via zelfregulering er voor zorgt dat de producten die worden aangeboden passend zijn voor ondernemers.

De minister geeft de sector 1 jaar de tijd om dit te realiseren en heeft hierbij Stichting MKB Financiering gevraagd om dit traject te begeleiden. Wanneer hier onvoldoende stappen mee worden gemaakt, dan zal er in 2022 wel wetgeving ontwikkeld gaan worden voor het verstrekken van korte termijn zakelijke kredieten.

Veel verschillende producten bij aanbieders en hoge kosten

In het oorspronkelijke onderzoek uit 2020, wat is uitgevoerd door de Universiteit Nijmegen, kwamen een aantal belangrijke zaken naar voren. Zo was het duidelijk dat het een heel diverse landschap is met veel aanbieders, waarbij een deel van de aanbieders een buitenlandse moedermaatschappij hebben. Ook waren de kosten, gerekend op basis van het Jaarlijks Kosten Percentage (JKP) hoog.

Behoefte bij ondernemers aan korte termijn krediet

Op basis van dit onderzoek heeft het Ministerie van Financiën vervolgonderzoek gedaan en gesprekken gevoerd met vertegenwoordigers van ondernemers en zzp-ers en de aanieders van korte termijn zakelijke kredieten. Uit de gesprekken kwam duidelijk naar voren dat deze specifieke online kredietmarkt voldoet aan een kredietbehoefte van ondernemers.

Ondernemers kiezen voor een krediet bij deze kredietverstrekkers omdat het aanvraagproces eenvoudig is, de aanbieders de aanvraag snel behandelen, zij in vergelijking tot een bank minder aanvullende documentatie opvragen en flexibiliteit bieden in de voorwaarden. Zij zijn daarnaast met enkele zoektermen snel online vindbaar.

Behoefte aan informatie en advies

Zowel kredietverstrekkers als de belangenvertegenwoordigers van ondernemers zien dat er tevens behoefte is bij ondernemers aan advies. Zij zien een belangrijke rol voor financieringsadviseurs die onafhankelijk opereren van financiers en daarmee passend advies kunnen geven. Hiervoor zou het nieuwe Keurmerk Erkend Financieringsadvies MKB mogelijk een belangrijk rol kunnen spelen. Hierover zegt de minister:

"Stichting MKB Financiering heeft daartoe recent een nieuw keurmerk Erkend Financieringsadvies MKB geïntroduceerd, waarmee wordt beoogd deskundig advies bij het aanvragen en realiseren van financieringen toegankelijk te maken voor mkb-ondernemers. Om het keurmerk te verkrijgen dient onder meer een praktijktoets te worden afgelegd. De staatssecretaris van EZK en ik blijven aangesloten bij de ontwikkelingen van dit keurmerk."

Tegelijkertijd signaleren zij dat een ondernemer vaak geen adviseur inschakelt, zeker als de kosten daarvan relatief hoog zijn in vergelijking met de kredietbehoefte.

Transparantie belangrijker dan regulering (van kosten)

Belangenvertegenwoordigers van ondernemers zien ook het nut van een vergelijkingswebsite voor kredieten. Transparantie over welke verplichtingen een ondernemer aangaat en de mogelijkheid om te vergelijken worden als effectiever gezien dan regulering van de kosten.

Tegelijkertijd zien de partijen dat het niet eenvoudig zal zijn om de uiteenlopende financieringsvoorwaarden vergelijkbaar te maken. Verder noemen zij een kennis- en ervaringstoets of een ondernemersbrevet als mogelijkheden om op kennis te toetsen.

Stakeholders zijn van mening dat regulering van dit kredietaanbod de keuzevrijheid van ondernemers kan inperken en financieringsopties en innovatie in de alternatieve financieringsmarkt kan tegenwerken.

Ook noemen sommigen het logisch dat niet dezelfde regels gelden voor zakelijk krediet als consumptief krediet. Tegelijkertijd zien stakeholders een verschil tussen zzp-ers en mkb-ers in kennis- en schuldenrisico.

Eerst inzetten op zelfregulering

Minister Hoekstra geeft aan dat hij in eerste instantie nog in wil zetten op zelfregulering:

"Samen met de staatssecretaris van EZK blijf ik met de verschillende stakeholders in gesprek om te zien hoe de positie van kleine ondernemers nog verder kan worden versterkt. Daarbij willen wij in de eerste plaats de eerder in gang gezette zelfregulering een kans geven zich verder te ontwikkelen. Als wij daar medio 2022 onvoldoende resultaten van zien, dan overwegen we wettelijke maatregelen."

In de gesprekken met het Ministerie van Financien hebben de kredietverstrekkers aangegeven dat zij mogelijkheden zien om tot zelfregulering over te gaan en enkele willen zich aansluiten bij de Gedragscode MKB Financiers. Sommige kredietverstrekker stellen dat het maximum Jaarlijks kostenpercentage van 20% uit de gedragscode niet als reële maximumprijs wordt gezien maar te laag is, waardoor zij niet aan kunnen sluiten.

De rente die kredietverstrekkers rekenen is hoog voor deze kredieten vanwege het hoge risico en het hanteren van de JKP-maatstaf geeft volgens hen ook een vertekend beeld van de kosten vanwege de hefboomwerking van de korte looptijd. Eenmalige kosten zoals een afsluitprovisie hebben door de wijze waarop het JKP wordt berekend bij financieringen met een korte looptijd een relatief grote impact op de hoogte van het JKP. Zij geven de voorkeur aan het vermelden van absolute bedragen in de communicatie met hun klanten.

Ondernemers en kredietverstrekkers zien meerwaarde in kredietregister

Belangenbehartigers van ondernemers vinden de soms hoge kosten onwenselijk. Tegelijkertijd geven zij aan dat het maximeren van kosten waarschijnlijk niet helpt om te voorkomen dat ondernemers in problemen komen, omdat daar vaak ook andere oorzaken aan ten grondslag liggen.

Ondernemers hebben bijvoorbeeld al andere financiële verplichtingen, waardoor de kosten van deze kredieten niet te dragen zijn. Ondernemers maken daar ook niet altijd melding van richting de kredietverstrekker.

Alle stakeholders geven aan dat zowel ondernemers als kredietverstrekkers gebaat zouden zijn bij een kredietregister voor zakelijke kredieten. Daarmee kan overkreditering beter worden voorkomen en kunnen risico’s beter worden ingeschat.

Vervolgstappen

Stichting MKB Financiering gaat de komende periode bijeenkomsten faciliteren met zowel de Nederlandse kredietverstrekkers als met buitenlandse kredietverstrekkers met een werkmaatschappij in Nederland om zelfregulering van de grond te krijgen die aansluit bij deze specifieke groep financiers.

Minister Hoekstra is hier heel positief over en ziet het als "laatste kans" voor de sector om zelf met oplossingen te komen:

"De staatssecretaris van EZK en ik moedigen dit initiatief aan. Indien genoeg kredietverstrekkers zich aan een gedragscode willen committeren en afdwingbaarheid van de code is gewaarborgd, kan dit in belangrijke mate bijdragen aan de bescherming van de kleine ondernemer.

In die gedragscode kunnen kredietverstrekkers normen stellen voor de kosten die zij in rekening brengen en afspraken maken over de wijze waarop zij bevorderen dat de kredieten die zij verstrekken verantwoord zijn voor de klant.

Ik ben positief over het initiatief van Stichting MKB Financiering, maar het zal moeten blijken of de gesprekken van Stichting MKB Financiering met kredietverstrekkers gaan leiden tot verdere zelfregulering en professionalisering van de online kredietverleningsmarkt. Ik ga dat de komende tijd nadrukkelijk volgen. Medio 2022 zal duidelijk moeten zijn of – bovenop de bestaande beleidsinitiatieven - de geadresseerde problemen door de sector zelf kunnen worden weggenomen.

Daarvoor is nodig dat een gedragscode is opgemaakt waar genoeg partijen zich aan hebben gecommitteerd. Het is aan het volgende kabinet om dan een nieuwe afweging te maken of aanvullende maatregelen nodig zijn."

Eerste uitspraak Kifid in loket non-bancaire financiering

Sinds 1 juli 2019 kunnen ondernemers op een laagdrempelige manier een klacht indienen bij Kifid wanneer zij vinden dat hun non-bancaire financier hen niet goed geholpen heeft en zij er onderling niet uitkomen. Deze week werd de eerste (bindende) uitspraak gepubliceerd, waarbij de financier (Qredits) in het gelijk werd gesteld.

Bank accepteert geen tweede hypotheek

In dit specifieke geval wilde de twee aanvragers van het mkb krediet (€100.000) dat er een tweede hypotheek gevestigd zou worden op het privé huis van een van de twee vennoten. Voor de financier (Qredits) was dit niet nodig, maar de aanvragers wilden dit vanwege verschillende inbreng van beid vennoten:

"Een autobedrijf heeft bij monde van haar twee directeuren bij Qredits een aanvraag ingediend voor een MKB-krediet van 100.000 euro. De financier verlangt hiervoor een zekerstelling in de vorm van een hypotheek op het bedrijfspand. Om scheve verhoudingen tussen de aandeelhouders van het bedrijf te voorkomen dringen beide directeuren aan op het vestigen van een tweede hypotheek op een woning. Op het moment dat de hypotheekakte bij de notaris moet passeren, blijkt dat de verstrekker van de eerste hypotheek op de woning hiermee niet akkoord gaat. Hierdoor gaat de financiering niet door. De financier brengt aan de ondernemer wel de notaris- en behandelkosten in rekening. Hiertegen maakt de ondernemer bezwaar; de financier had hem moeten informeren dat het vestigen van een tweede hypotheek instemming vereist van de eerste hypotheekhouder en dat dat geen vanzelfsprekendheid is. De ondernemer wil de notaris- en behandelkosten niet betalen."

Kifid concludeerde dat Qredits voldoende aan haar zorgplicht had voldaan en dat de ondernemer de kosten moet betalen.

Loket mkb financiering nog niet voldoende bekend

Exact 2 jaar na ingebruikname van het klachtenloket non-bancaire financiering is de eerste uitspraak gedaan. Er waren wel eerder enkele klachten ingediend, maar die waren door Kifid niet-ontvankelijke verklaard of zijn via bemiddeling opgelost.

Daarnaast behandelt Kifid sinds 1 juli 2018 ook klachten van kleinzakelijke ondernemers over een zakelijk krediet verstrekt door een bank. Ook hier zijn slechts een beperkt aantal klachten ingediend. Kifid heeft de behandelbare klachten tot nog toe via bemiddeling weten op te lossen. Wanneer bemiddeling niet lukt, doet de Geschillencommissie uitspraak.

Op basis van het grote aantal bancaire en non-bancaire financieringen die jaarlijks worden afgesloten (ca. 100.000) is het aantal klachten tot nu toe erg laag. Dit kan ook komen omdat het loket nog niet veel gevonden wordt door mkb ondernemers. Het zou goed zijn als financiers, ondernemersnetwerken, Kifid en de overheid meer bekendheid gaan geven aan deze mogelijkheid, zodat eventiele misstanden ook snel bekend worden.

Procedure klacht alternatieve financiering: https://www.kifid.nl/procedure-klacht-alternatieve-financiering/

Volledige uitspraak: https://www.kifid.nl/wp-content/uploads/2021/07/Uitspraak-2021-0613-Bindend.pdf

Tweede kamer wil snel starten met kredietregister

Een motie van CDA kamer lid Amhaouch om zo snel mogelijk te gaan starten met een vooronderzoek voor de oprichting van een kredietregister is met 100% van de stemmen aangenomen.

Hiermee wordt een duidelijk signaal gegeven aan de regering en met name Staatssecretaris Mona Keijzer om zo snel mogelijk in kaart te brengen wat er nodig is voor het oprichten van een kredietregister.

De volledige motie:

"De Kamer,

gehoord de beraadslaging,

constaterende dat uit onderzoek blijkt dat een kredietregister nuttig en noodzakelijk is om knelpunten in de kredietverlening voor zowel financiers als mkb-bedrijven te verminderen, en om een kostenbesparing te realiseren;

overwegende dat een kredietregister kan helpen administratieve lasten te verminderen; overwegende dat de Staatssecretaris in haar brief over diverse financieringsonderwerpen d.d. 23 februari 2021 concludeert dat de oprichting van een kredietregister veel afwegingen en stappen vergt en meer onderzoek nodig is;

overwegende dat besluitvorming over een kredietregister aan een volgend kabinet is;

verzoekt de regering, alvast te starten met het maken van een plan van aanpak om te verkennen wat nodig is voor het op- en inrichten van een kredietregister, zodat een volgend kabinet hierover vlot en goed geïnformeerd een afweging kan maken, en de Kamer hierover voor 1 januari 2022 te informeren,

en gaat over tot de orde van de dag.

Amhaouch

Steun van MKB Nederland

Ook MKB Nederland geeft aan dat zij achter het opzetten van een kredietregister staan. Voorzitter Jacco Vonhof geeft daarbij aan dat herstel van de balansen van bedrijven en de mogelijkheid om te investeren belangrijk is:

"We willen allemaal dat het mkb de komende jaren gaat groeien, innoveren en vergroenen. Maar dat kan alleen als ondernemers voldoende financiering kunnen aantrekken en daar knelt het in Nederland. Iedereen is het erover eens dat een kredietregister helpt. Met deze motie blijft het tempo er in en daar ben ik blij mee."

IMF pleit voor publiek kredietregister

Veel andere landen hebben al een kredietregister. Ook het IMF pleit voor de oprichting van een publiek kredietregister in Nederland, onder andere om de toetreding van alternatieve aanbieders op de financieringsmarkt te vergemakkelijken.

Seed Business Angel regeling nu ook voor meer dan 2 business angels

Vanaf 1 juli mogen ook meer dan 2 business angels gebruik maken van de Seed Business Angel regeling. Dit is een belangrijke uitbreiding, omdat in de praktijk business angels gezamenlijk willen investeren om risico's te delen.

Staatssecretaris Mona Keijzer (Economische Zaken en Klimaat):

“Startups zetten Nederland op de wereldkaart met hun nieuwe producten en diensten, en zorgen zo voor inkomsten en banen. Om ervoor te zorgen dat startups in ons land van de grond blijven komen en kunnen doorgroeien, hebben ze financiering en kennis nodig. De Seed Business Angel regeling is daarvoor in 2017 opgezet: ervaren investeerders brengen expertise en kapitaal in, en de overheid verdubbelt hun inleg in de vorm van een renteloze lening. Deze aanpassing maakt het makkelijker en aantrekkelijker om te investeren in Nederlandse startups, waardoor zij in Nederland groot kunnen groeien.”

Investeren in groepsverband

Uit recent onderzoek van KplusV naar risicokapitaal in de Vroege Fase bleek dat de openstelling van de Seed Business Angel regeling voor slechts twee business angels op dit moment te beperkt is, omdat business  angels vaak in groepsverband samenwerken omdat ze zo van elkaar kunnen leren, hun kapitaal kunnen bundelen en het risico beter gespreid wordt.

Daarnaast geeft het toegang tot een breder netwerk, wat de meerwaarde van business angels verhoogt als investeerders. Door de Seed Business Angel regeling open te stellen voor groepen business angels, sluit de regeling beter aan bij het investeren in groepsverband.

15 fondsen opgezet

Met de Seed Business Angel regeling wil de overheid de financiering van start-ups tijdens de vroege levensfase verbeteren. Sinds de openstelling in 2017 zijn inmiddels 15 fondsen opgezet, die samen in 30 start-ups hebben geïnvesteerd. In totaal is ruim € 30 miljoen ingebracht door private investeerders en het Rijk samen.

€5 miljoen renteloze lening beschikbaar voor tweede helft van 2021

Voor de periode 1 juli 2021 tot en met 31 december 2021 is nog een budget van € 5 miljoen beschikbaar. Een groep investeerders kan tot maximaal € 1 miljoen renteloze lening ontvangen om te investeren in een portefeuille van start-ups volgens een eigen fondsplan. De voorwaarde hierbij is dat de investeerders samen een vergelijkbaar bedrag inbrengen in het fonds.

Lees meer over de Seed Business Angel regeling.

Rapport KplusV: Risicokapitaal in de Vroege Fase

Herstelfonds banken zal enkele tientallen grote mkb bedrijven steunen - Comité voor Ondernemerschap wil fonds voor brede mkb

Het in april aangekondigde Herstelfonds voor het mkb (waarbij toen nog gesproken werd over een aandelenbelang in de bedrijven) zal uiteindelijk achtergestelde leningen gaan verstrekken aan enkele tientallen (middel)grote bedrijven voor leningen tussen de €5 en €50 miljoen.

Het kapitaal voor dit Post-Covid Groeifinanciering Initiatief wordt verstrekt door ABN Amro, ING, Rabobank en ABP. De overheid geeft een 50% staatsgarantie op de leningen.

Looptijd 6-8 jaar

De looptijd van de achtergestelde lening is zes tot acht jaar. Samen met de onderneming wordt een passende en aanvaardbare financieringsstructuur uitgewerkt. Bij achtergestelde leningen aan grote ondernemingen zal de bank het ABP uitnodigen om hierin voor 50% te participeren.

Fonds voor kleinbedrijf en brede mkb

Dit is een goed initiatief, maar zoals ik al reageerde in het FD zit er nog een veel grotere urgentie bij het brede mkb om de solvabiliteit te versterken. Het zou dan ook goed zijn wanneer financiers die zich op deze markt richten (achtergestelde leningen of eigen vermogen voor kleinbedrijf en brede mkb) ook gebruik kunnen maken van garantieregelingen.

Oproep Comité voor Ondernemerschap voor versterking eigen vermogen MKB

Het is ook goed om te zien dat het Comité voor Ondernemerschap zich hier ook sterk voor maakt in haar laatste oproep aan het kabinet voor de oprichting van een Q4C investeringsfonds voor het mkb.

In samenwerking met vertegenwoordigers van bedrijven, financiers en overheid zal dit verder uitgewerkt gaan worden in de komende maanden. De werktitel is Q4C (Qapital for Companies). Daarbij komen onder meer de volgende vragen aan de orde:

• Hoe kan het best aan de behoefte van het mkb tot versterking van het eigen vermogen worden tegemoetgekomen?
• Hoe kan Q4C interessant zijn voor private investeerders?
• Hoe kan Q4C interessant zijn voor ondernemingen?
• Hoe kan de distributie worden georganiseerd?

Adviesrapport Comité voor Ondernemerschap: "Q4C –Kapitaal voor bedrijven Advies versterking eigen vermogen MKB"

Crowdfunding groeit eerste helft 2021 naar kwart miljard euro

De laatste 3 kwartalen is een sterke groei zichtbaar in de crowdfunding markt, waarbij elk kwartaal nieuwe records werden gevestigd, blijkt uit de cijfers van crowdfundmarkt.

249 miljoen euro aan mkb financiering

Door een sterk tweede kwartaal (€138 miljoen) werd er uiteindelijk in de eerste helft van 2021 voor 249 miljoen euro aan financiering via crowdfunding opgehaald. Dit zijn allen crowdfunding projecten via platformen die bedrijfsfinanciering ophalen.

Ter vergelijking is het goed om te weten dat in heel 2020 de marktomvang €290 miljoen was. Dit jaar zal naar verwachting de grens van een half miljard euro doorbroken te gaan worden.

Contact

Meer weten over nieuwe financieringsvormen en trends in mkb financiering in binnen- en buitenland?

Neem gerust contact op via een reply op deze nieuwsbrief, via mail (ronald@kleverlaan.com) of telefoon (06-28254452).