MKB bank niet realistisch | 30% kleine ondernemers technisch failliet | Whatsapp is meest effectief voor fondsenwerving

Het Ministerie van EZK heeft een analyse uit laten voeren naar nut en noodzaak van een "mkb-bank" om de kredietverlening aan het kleinbedrijf te verbeteren. Een traditionele, publieke bank wordt afgeraden. Beter kan bestaande infrastructuur van non-bancaire financiers versterkt worden via kapitaal, kredietregister en versterken van de adviseursmarkt.

Uit de laatste editie van de Kleinbedrijf Index blijkt dat er echter wel behoefte is aan extra financiering voor het kleinbedrijf. 30% van de bedrijven blijkt technisch failliet te zijn en 50% zit structureel in de problemen.

Artikelen:

• MKB bank niet realistisch volgens onderzoek Ministerie EZK
• Betalingsachterstanden kleine ondernemers lopen fors op
• Sterke groei Venture Capital investeringen in 2020
• Aankomende Europese wetgeving voor financiële sector
• Whatsapp levert meeste donaties op bij crowdfunding campagnes

Veel leesplezier weer deze week. Opmerkingen of aanvullingen? Stuur een reply op deze nieuwsbrief of mail me op ronald@kleverlaan.com.

Ronald

PS. Deze nieuwsbrief doorgestuurd gekregen? Aanmelden kan hier.

MKB bank niet realistisch volgens onderzoek Ministerie EZK

Naar aanleiding van een motie van Amhaouch in november 2020 om in kaart te bregen hoe de kredietverlening aan mkb-ondernemingen en kleine familiebedrijven versterkt zou kunnen worden, bijvoorbeeld door de oprichting van een mkb-bank, heeft staatssecretaris Mona Keijzer een onderzoek uit laten voeren door Dialogic.  De resultaten hiervan zijn nu gepubliceerd.

Geen "normale" bank oprichten, maar bestaande initiatieven versterken

Het onderzoek richt zich op de vraag of de oprichting van een mkb-bank, regionaal en met lage lasten bij kredietverstrekking, de toegang tot kleine kredieten voor kleine en micro-ondernemingen kan helpen verbeteren.

De onderzoekers kwamen tot de volgende conclusies:

1. Vervolg de ingeslagen weg mede gebaseerd op de eerdere studie “Onderzoek beleidsaanpak MKB-financieringsmarkt” om met specifieke beleidsmaatregelen de werking van de mkb-financieringsmarkt, en in het bijzonder de verstrekking van kleine kredieten aan het mkb, te verbeteren. Het gaat hierbij bijvoorbeeld om de invoering van een kredietregister (of breder: delen van data om risico-inschattingen door alle financiers makkelijker te laten verlopen) of het verbeteren van de kwaliteit van de adviesmarkt.
2. Begin geen nieuwe beleidsinitiatieven wanneer vooraf niet onomstotelijk vaststaat dat zij een meerwaarde hebben ten opzichte van het bestaand beleid voor de mkbfinancieringsmarkt. Stuur ook aan op het ten volle benutten van mkbfinancieringsinstrumenten die nu al bestaan, en waarvan de genoemde meerwaarde wel is aangetoond of zeer aannemelijk is.
3. Mocht er toch een nieuw beleidsinitiatief of uitbreiding van bestaand beleid komen, sluit dan zo goed mogelijk aan bij de bestaande infrastructuur (bijv. Qredits, Volksbank). Neem daarbij als uitgangspunt dat ondernemers vaak zowel financiering als advies zoeken.
4. De oprichting van een mkb-bank is alleen opportuun als duidelijk sprake is van een marktfalen (onvoldoende kleine kredietverlening aan het in de kern gezonde mkb). Over dit marktfalen wordt verschillend gedacht. Uit onze beknopte verkenning komt het beeld naar voren dat een nieuwe bank dan een relatief zwaar middel is, wanneer dat afgezet wordt tegen andere bestaande mogelijkheden om kleine kredietverlening aan het mkb te verbeteren, maar die nog niet volledig benut/ontwikkeld zijn (alternatieve financiering, onderbenutting van financieringsinstrumenten, uitgebreider delen van gegevens, verbeteren advieswereld).
5. De oprichting van een mkb-bank (eventueel via de omvorming van een bestaande bank als de Volksbank), is volgens ons een minder voor de hand liggende route om kleine kredietverstrekking aan het mkb te verbeteren (andere beleidsopties dragen ook bij aan de oplossing van knelpunten, de kosten wegen mogelijk niet op tegen de baten).
6. Neem bij de oprichting van een mkb-bank ook de optie in beschouwing om er geen ‘echte’ bank maar een ‘tussenbank’ van te maken, oftewel een financiële instelling die dankzij toegang tot de kapitaalmarkt relatief goedkoop kapitaal kan verstrekken aan (non-bancaire) financiers die dat weer door kunnen zetten in de vorm van kleine kredieten aan het mkb. Dit vergt nader onderzoek.
7. Overweeg tot slot vooral maatregelen die gericht zijn op verdere opschaling, professionalisering van de bestaande onafhankelijke financiers waarbij een gedeelde data-infrastructuur tot kostenreductie en betere risico-inschattingen moet leiden en waarmee de versnippering en slechte vindbaarheid van deze marktpartijen wordt tegengegaan.

Mijn interpretatie van de aanbevelingen van de onderzoekers is dat zij een "normale" mkb-bank niet adviseren om op te richten, maar zich eigenlijk te focussen op:

• Versterken huidige (non-bancaire) kredietverstrekkers
• Versterken adviesmarkt zodat ondernemers meer ondersteuning krijgen om financiering te vinden
• Versterken infrastructuur door middel van kredietregister
• Professionaliseren bestaande onafhankelijke financiers
• Oprichten "tussen-bank" om goedkoop kapitaal te verstrekken een non-bancaire financiers die zich op deze doelgroep richten.

Dutch Business Bank

Bij het laatste punt hebben ze het over de oprichting van een "Dutch Business Bank". Ik pleit hier al enige tijd voor, ook omdat onderzoek in het VK heeft aangetoond dat zo een professionele organisatie daadwerkelijk de innovatie en toegang tot financiering voor het kleine mkb, maar ook voor startende ondernemers heeft vereenvoudigd.

Dit is al enkele jaren geleden in gang gezet, maar het heeft zijn effectiviteit vooral getoond bij de start van de Corona-crisis. In april vorig jaar besprak ik al uitgebreid in mijn nieuwsbrief hoe de Corona kredietverstrekking naar kleine ondernemers in het VK en enkele andere landen wel op gang kwam, terwijl dit in Nederland nog steeds niet gerealiseerd is. Uit de laatste NVB corona-monitor blijkt dat er via de KKC lening (specifiek voor kleine ondernemers) slechts €63 miljoen is verstrekt.

Uit de Kleinbedrijf-index (zie volgende artikel in deze nieuwsbrief) blijkt het effect hiervan. De helft van de kleine ondernemers ziet nu acuut in de financiële problemen.

Belangrijke rol voor Stichting MKB Financiering

Bovenstaande punten liggen in lijn met de initiatieven die de afgelopen periode ook al ingezet zijn door Stichting MKB Financiering. De staatssecretaris ziet dan ook een belangrijk rol voor SMF om ook de komende jaren deze ontwikkelingen vorm te geven en aan te jagen.

Ze schrijft in de begeleidende kamerbrief namelijk:

"Om de markt voor alternatieve financiering te stimuleren, professionaliseren en om een gelijker speelveld te creëren, heb ik de afgelopen drie jaar verschillende activiteiten van de stichting MKB Financiering financieel ondersteund. Zo heeft de stichting een gedragscode ontwikkeld waar 17 financiers zich bij aangesloten hebben. De komende maanden vindt overleg plaats met de stichting over haar activiteiten komende jaren, waaronder haar rol in het verder professionaliseren (zelfregulering) van de markt."

Het rapport: "Beleidsopties voor het mkb-financieringslandschap"

De Kamerbrief: "Kamerbrief reactie op motie kredietverlening mkb"

Betalingsachterstanden kleine ondernemers lopen fors op

De terrassen en winkels zijn weer open, maar hoe lang kunnen ondernemers nog overleven? Vorige week kwam de tweede versie van de Kleinbedrijf Index uit, waarin specifiek gekeken is naar de financiële positie van kleine ondernemers met minder dan 10 werknemers.

Bijna 30% van kleine ondernemers is technisch failliet

Bijna dertig procent van de kleinbedrijf ondernemers is in april 2021 technisch failliet blijkt uit het onderzoek. Ook heeft ruim vijftig procent van alle ondernemers een ondernemersloon onder het bijstandsniveau. Vooral in de horeca, (detail)handel en zorg liggen de lonen significant lager dan in andere sectoren en is het stressniveau het hoogst.

Dit blijkt uit het tweede onderzoek van de Kleinbedrijf Index (KB-Index) waar meer dan 1.000 ondernemers aan hebben deelgenomen vanuit het kleinbedrijf. Het kleinbedrijf vertegenwoordigt 95,5% van alle bedrijven in Nederland. Deze bedrijven zorgen voor bijna een kwart van de bedrijfswinsten en voor een derde van de werkgelegenheid.

Interen op pensioen

In het FD zegt Hans Biesheuvel van ondernemersvereniging ONL hierover: "Veertien maanden corona hebben hun sporen nagelaten. Ondernemers zijn zo langzamerhand door hun reserves heen." En belangenorganisatie MKB-Nederland signaleert: "Al het eigen vermogen is verdampt, de schulden stapelen zich op, pensioenpotjes gaan eraan en huis en auto worden noodgedwongen verkocht."

Stressniveau stijgt en innovatiequote daalt

Uit het onderzoek blijkt daarbij ook dat het stressniveau onder ondernemers flink stijgt. Dit speelt met name in de horeca, zorg en verzorging. Meer dan een kwart heeft een stressscore van 75 tot 100.

Ook neemt de innovatiequote over de hele linie sterk af. Er is steeds minder geld voor investeringen en de verwachting is dat dit in het tweede kwartaal van 2021 nog lager zal uitvallen.

Wel groei ondernemersvertrouwen

Wel positief is dat het ondernemersvertrouwen toeneemt. Uit het inderzoek blijkt dat die gaat van negatief naar neutraal, wat waarschijnlijk gebaseerd is op het vooruitzicht voor het stapsgewijs openen van de samenleving. Daarnaast is de omzetindex omhooggegaan en nemen de nettomarges significant toe.

Nog aanvullende steun nodig voor coaching en risicodragend vermogen

Het onderzoek laat zien dat de helft van de kleinbedrijf ondernemers in de problemen zit. De ondernemerslonen, de investeringen, de liquiditeit en het weerstandsvermogen staan op een zeer laag peil. Deze indexen wijzen op een snelle afname van de levensvatbaarheid van de kleinbedrijven in met name de horeca en de (detail)handel. Ook worden starters en ondernemers zonder personeel hard geraakt.

De initiatiefnemers van het onderzoek (Hogeschool Utrecht, Qredits en ONL) roepen de politiek dan ook op dat snel handelen nodig is, waarbij de focus moet komen te liggen op directe inkomenssteun, verstrekking van risicodragend vermogen en het aanbieden van coaching en training om het kleinbedrijf door de crisis te helpen.

Het gehele onderzoek: "Kleinbedrijf Index cijfer Q1 2021"

Sterke groei Venture Capital investeringen in 2020

Participatiemaatschappijen (private equity en venture capital) hebben ondanks corona in 2020 volop in Nederlandse bedrijven geïnvesteerd en nieuwe fondsen geworven. Dat laat het jaarlijkse marktonderzoek van de NVP zien.

De belangrijkste punten uit het marktonderzoek:

• € 6,7 miljard geïnvesteerd in 180 buy-outs en groeiende bedrijven. Vergelijkbaar met 2019
• € 900 miljoen geïnvesteerd in 295 Nederlandse startups en scale-ups, waarbij opviel dat het gemiddelde bedrag per bedrijf 1,5 x zo groot was als in 2019
• Participatiemaatschappijen hebben doorgeïnvesteerd in bedrijven die zij al in portefeuille hadden en hen daarmee door de crisis geholpen. Maar er is ook in nieuwe bedrijven geïnvesteerd
• Participatiemaatschappijen haalden € 6,9 miljard aan nieuw kapitaal op

295 investeringen in startups en scale-ups

Uit het onderzoek blijkt dat venture capital organisaties vooral in startups en volwassen Nederlandse groeibedrijven hebben geïnvesteerd. In totaal werd er in 2020 voor €900 miljoen in 295 Nederlandse startups geïnvesteerd, waarvan:

• €26 miljoen in 37 bedrijven in de vroegste ‘seed’ fase
• €522 miljoen in 216 bedrijven in de ‘startup’ fase
• €354 miljoen in 43 bedrijven in de meer volwassen ‘later stage venture’ fase

Daarnaast waren het aantal verkopen (119) en faillissementen (27) niet opmerkelijk volgens de onderzoekers.

Opvallend is dat hoewel het aantal bedrijven waarin geïnvesteerd werd licht is gedaald van 315 naar 296, het totale investeringsbedrag wel met 44% is gestegen van €627 miljoen naar €901 miljoen.

Alle cijfers zijn hier ook terug te vinden: Investeringen in VC en Private Equity

Aankomende Europese wetgeving voor financiële sector

Hoewel juridische documentatie niet altijd het meest toegankelijk is om door te lezen, heeft jurist Danny Busch een uitgebreid, maar toegankelijk overzicht gemaakt van de aankomende Europese wetgeving die impact gaat hebben op de financiële sector.

Voor iedereen in de sector wel interessant om inzicht te krijgen van wat er gaat komen:

• CMU Action Plan 2020 (o.a. centralisatie van het toezicht op de Europese financiële markten, consolidated tape)
• Sustainable Finance Action Plan (o.a. Taxonomieverordening & Sustainable Finance Disclosure Regulation / SFDR)
• Coronacrisis (o.a. EU Recovery Prospectus, Coronaherstelfonds, EU SURE social bonds)
• Crowdfundingverordening
• Digital Finance Package (o.a. MiCA & DORA)
• Brexit (ook in relatie tot CCP's)
• Actieplan ter voorkoming van witwassen & terrorismefinanciering
• Europees depositogarantiestelsel
• NPL Action Plan
• Overdracht van NPLs door een bank aan een niet-bank volgens de Hoge Raad
• Europese invloed op het nationale privaatrecht in de financiële sector (effectenlease & beleggingsverzekeringen)

Whatsapp levert meeste donaties op bij crowdfunding campagnes

Kentaa ondersteunt goede doelen en organisaties met het opzetten van donatie crowdfunding platformen voor fondsenwerving. Ze hebben een interessante analyse online gezet over de transacties die in 2020 via hun platformen zijn gelopen.

Mobile first

Wat veel organisaties die (donatie/reward) crowdfunding inzetten, niet altijd door hebben is dat verreweg de meeste transacties via de mobiele telefoon plaatsvinden. Uit de analyse van Kentaa blijkt dat 77% van alle donaties in 2020 via mobiel werden gedaan. In  2019 was dit nog 72%. Wel is het bedrag per mobiel (€24) gemiddeld lager dan via de desktop (€67).

Whatsapp is effectief, Twitter heeft geen effect

Wat ik persoonlijk een erg interessant inzicht vond, is de uitsplitsing naar social media kanalen ie het meest effectief zijn gebleken. Uit het onderzoek bleek dat 72% (!) van alle donaties uiteindelijk binnenkwamen via Whatsapp contacten, wat vooral kwam door de hoge conversie (12%). Dit sluit aan bij eerdere onderzoeken dat crowdfunding het meest effectief is bij persoonlijke contacten.

En hoewel Facebook voor 56% van alle traffic zorgt, wordt slechts 13% van de donaties binnengehaald op deze manier door de lage conversie (1,5%).

De donaties via Linkedin en Twitter zijn verder bijna te verwaarlozen. Het levert niet veel bereik op en al helemaal geen transacties, vanwege de lage conversie.

Contact

Meer weten over nieuwe financieringsvormen en trends in mkb financiering in binnen- en buitenland?

Neem gerust contact op via een reply op deze nieuwsbrief, via mail (ronald@kleverlaan.com) of telefoon (06-28254452).