Wetgeving zakelijke kredieten? | Kredietregister | Financieren na de crisis | Volksbank & Qredits | Slechts 40% micro-ondernemers verdiend meer dan minimumloon
Terwijl Ukraine via "War Bonds" en crypto-donaties financiering probeert op te halen, begint ook het bedrijfsleven in Nederland de gevolgen te ondervinden van stijgende energieprijzen en duurdere materialen, alsmede exportbeperkingen.
Deze crisis kan de volgende klap worden voor een deel van het mkb wat nog niet goed hersteld is na de corona-crisis. Dit komt bijvoorbeeld naar voren in de laatste editie van de Kleinbedrijf Index, waaruit blijkt dat meer dan de helft van de micro-ondernemers onder het minimumloon verdiend!
Daarom moet de overheid nu daadwerkelijk doorpakken om de herstelmaatregelen door te voeren en duidelijkheidgeven in de mkb financieringsmarkt. In deze nieuwsbrief daarom een update over het Kredietregister en een uitgebreide discussie over de nieuwe wetgeving voor (korte termijn) zakelijke kredieten, waarbij het Ministerie van Financiën, AFM en Tweede Kamerleden helaas nog niet altijd een goed onderscheid maken voor welk deel van de markt deze (mogelijke) wetgeving bedoeld is.
Daarnaast ook enkele artikelen over wat marktpartijen zelf doen. Banken gaan zich meer op financieren van vrouwelijke ondernemers richten. Qredits en Volksbank gaan daarnaast intensiever samenwerken waarmee Volksbank zich meer als "MKB Bank" gaat profileren door als bank ook non-bancaire financieringsproducten aan te bieden aan haar klanten.
Daarnaast geef ik samen met een aantal andere experts onze visie op "Financieren na de crisis" in een gratis whitepaper.
Artikelen deze week:
- 40% micro-ondernemers verdiend meer dan minimumloon
- Wetgeving zakelijke financiering voor korte termijn kredieten
- Onderzoek oprichting Kredietregister van start
- Hoera! Bankier ontdekt de vrouw als klant
- De Volksbank en Qredits gaan intensiever samenwerken
- Financieren na de crisis · Accountancy Vanmorgen
Interessante congressen / events
- 17/3 Online training adviseurs "Do's & Don'ts Financieringsaanvraag"
- 7/4 Congres Madrid: "Community-funded geothermal projects"
- 5/10 6e ECAF academische congres "Fintech for Common Good"
Veel leesplezier weer deze week. Opmerkingen of aanvullingen? Stuur een reply op deze nieuwsbrief of mail me op ronald@kleverlaan.com.
Ronald
PS. Deze nieuwsbrief doorgestuurd gekregen? Aanmelden kan hier.
40% micro-ondernemers verdiend meer dan minimumloon
De Hogeschool Utrecht, Qredits en ONL zijn eind 2020 gestart met een eigen onderzoek naar de financiële (en mentale) positie van kleine ondernemingen met minder dan 10 werknemers. Macro-economisch gaat het Nederland namelijk voor de wind, maar dat geldt niet voor zzp’ers en kleine organisaties, blijkt uit dit onderzoek.
Het onderzoek Kleinbedrijf Index wordt elk kwartaal uitgevoerd onder de (oud) klanten en andere ondernemers in het netwerk van Qredits. In het laatste onderzoek is ook het netwerk van Cultuur&Ondernemen meegenomen, waardoor de totale onderzoekspopulatie uitkwam op 9.500 ondernemers, waarvan ca. 1.500 hebben gereageerd. Een mooie response van ca. 16%.
Lage ondernemerslonen - 40% verdiend minimumloon
Wat uit alle metingen blijkt, is dat het ondernemersloon bij veel kleine ondernemers heel erg laag is. In het laatste rapport wordt gemeld dat slechts 40 procent van de ondernemers meer dan het minimumloon verdiend. 18 procent zit eronder en 42 procent heeft zelfs een loon onder bijstandsniveau.
Hierbij moet wel worden aangegeven dat in de onderzoekspopulatie een sterke bias zit. Dit zijn ondernemers zijn die via Qredits of Cultuur&Ondernemen financiering hebben ontvangen of hebben aangevraagd. De cijfers in de hele markt kunnen hier dus nog van afwijken.
Culturele sector
Dit jaar doet ook Cultuur&Ondernemen mee aan het onderzoek. Binnen de culturele sector zijn veel zzp-ers en kleine bedrijven actief, dus dit is een logische aanvulling.
De culturele sector onderscheidt zich ook nog eens door de laagste omzetten, de hoogste investeringen, het grootste inkomensverlies sinds 2019, de beste betalingsdiscipline, de laagste continuïteitsverwachting, de hoogste stress en de laagste score op acquisitie-/verkoopvaardigheden.
Verkoopvaardigheden
In de vijfde editie van het onderzoek ging de aandacht speciaal uit naar acquisitie en verkoop. Er is een duidelijk verband tussen de deskundigheid in de verkoop en de omzet en groeiverwachtingen.
De organisaties pleitten dan ook voor extra aandacht voor training en vaardigheden om verkoopkwaliteiten van ondernemers te stimuleren.
Het laatste onderzoek: Kleinbedrijf Index Q4 2021
Wetgeving zakelijke financiering voor korte termijn kredieten
Het Ministerie van Financiën is op koers om brede wettelijke regelgeving voor zzp-ers/ micro ondernemers te ontwikkelen, op basis van verkeerde interpretatie van een onderzoeksrapport van de Universiteit Nijmegen "Niet-bancaire kredietverlening, een blik in de black box".
Er wordt een beeld geschetst dat er excessen zijn in de gehele non-bancaire sector, terwijl dit onderzoek alleen gekeken heeft naar een heel specifieke (kleine) niche in de sector. Het gaat hierbij om korte termijn (<12 maanden) en kleine kredieten.
Minister maakt onterecht geen onderscheid tussen korte en lange termijn kredieten
In zowel het adviesrapport van de AFM, als de reactie van de Minister van Financiën die hierop gebaseerd zijn, wordt geen goed onderscheid gemaakt tussen de grote diversiteit en variatie aan aanbieders, financieringsproducten en doelgroepen in de non-bancaire mkb financieringsmarkt. Hierdoor ontstaat het risico dat er excessieve wetgeving wordt ontwikkeld die aan de gehele markt opgelegd gaat worden.
Uit de Kamervragen en reacties lijkt namelijk een beeld te komen dat de gehele non-bancaire financieringsmarkt problemen heeft met hoge rentetarieven en onvoldoende transparantie.
Dit komt ook terug in het AFM rapport met de misleidende titel "Mkb gebaat bij meer volwassen markt voor alternatieve financiering".
Het AFM rapport is voornamelijk gebaseerd op een onderzoek van Nijmegen Universiteit "Niet-bancaire kredietverlening, een blik in de black box" waarin alleen gekeken is naar non-bancaire kredietverstrekkers die financieringen met korte looptijden aanbieden.
In de aanbiedingsbrief van 27 oktober 2020 wordt hierin heel duidelijk aangegeven dat de conclusies en het onderzoek alleen gelden voor de 13 aanbieders (waarvan 4 buitenlandse) die korte termijn kredieten verstrekken in Nederland.
Het onafhankelijke onderzoek is uitgevoerd door onderzoekers van de Radboud Universiteit. Het doel van het onderzoek is om een beter beeld te schetsen van de markt van niet-bancaire kredietverstrekkers en meer inzicht te bieden in de voorwaarden, waaronder kosten, die door de kredietverstrekkers worden gehanteerd. Het onderzoek richt zich specifiek op niet-bancaire kredietverstrekkers die bij uitstek online zakelijke leningen en/of zakelijke kredieten aanbieden met korte looptijden. Zij worden hierna aangeduid als «kredietverstrekkers». Andere alternatieve financieringsvormen, zoals leasing en factoring, zijn buiten beschouwing gelaten. De analyse is gericht op kleine bedrijven met maximaal twintig werknemers die (relatief) kleine leningen aanvragen.
Actuele Kamervragen en antwoorden van de minister
In de meeste actuele reactie op vragen vanuit de Tweede Kamer, geeft Minister Kaag (Financiën), mede namens de minister van Economische Zaken en Klimaat antwoord op Kamervragen van het lid Amhaouch over het beschermen van kleine ondernemers bij zakelijke financiering:
Herkent u het beeld van de AFM dat kleine ondernemers, zoals zzp’ers, eenmanszaken of micro ondernemingen, kwetsbaar zijn, door hun beperkte kennis over of ervaring met financieringsvraagstukken, de afhankelijkheid van intermediairs, en het feit dat zij vaak persoonlijk garant staan voor zakelijke leningen? Bent u het met de AFM eens dat deze ondernemers zich hierin nauwelijks onderscheiden van consumenten?
De Minister reageert hierop met aan te geven dat er op dit moment onderzoek wordt gedaan naar wetgeving ter bescherming van zzp-ers en micro-ondernemingen:
Ik onderzoek op dit moment of het noodzakelijk en wenselijk is dat ook ondernemers bij wet worden beschermd. Allereerst is daarbij belangrijk om de vraag te beantwoorden of een eventueel wettelijk ingrijpen ook daadwerkelijk de geconstateerde zorgen adresseert.
Regulering moet bijvoorbeeld bijdragen aan een gedegen inschatting van de ondernemer, waarbij hij de gevolgen van de financiering kan overzien, of dient eventuele excessen in de kosten tegen te gaan. Een wettelijk ingrijpen moet vervolgens zorgvuldig worden gewogen. Sommige ondernemers kunnen immers gebaat zijn bij bescherming, maar anderen kunnen daar hinder van ondervinden en mogelijk beperkt worden in hun toegang tot krediet. Ook moet worden afgewogen of een wettelijke maatregel effectief is wanneer alleen Nederlandse kredietverstrekkers aan de eisen moeten voldoen.
Ik verwacht dit onderzoek medio 2022 te kunnen afronden en ik zal daarna uw Kamer hierover informeren.
Voorstander van zelfregulering
De Minister schrijft dat zij een voorstanders is van zelfregulering in de sector, maar alleen wanneer dit van hoogwaardige kwaliteit is er voldoende partijen zich daarbij hebben aangesloten:
Ik vind dat professionalisering van zelfregulering, alsmede een hoge aansluitgraad cruciaal zijn voor een goede werking van zelfregulering. Ik verwacht daarom van de sector dat zij de eerder in gang gezette zelfregulering verder ontwikkelt om tot een effectieve bescherming te komen van kwetsbare ondernemers. Medio 2022 zal ik bezien of de stappen die daartoe zijn gezet, voldoende vertrouwen geven in een goed functioneren van zelfregulering. Zo niet, dan overweeg ik wetgeving.
Afspraken voor korte termijn zakelijke financiering
Op dit moment loopt een traject waarbij de korte-termijn financiers onderling tot afspraken voor zelfregulering proberen te komen.
Hierbij is het doel dat er onderling sterke (afdwingbare) afspraken gemaakt gaan worden om de ondernemer te beschermen voor eenmalige en/of korte termijn financieringen. Wanneer deze afspraken sterk genoeg zijn en er voldoende aanbieders zich er aan conformeren, dan kan dit een reden zijn voor de Minister om geen regelgeving in te voeren.
Bestaande zelfregulering voor MKB
Daarnaast heeft de NVB de Gedragscode Kleinzakelijke Financiering (die dit jaar geëvalueerd en herzien wordt) en beheerd SMF de Gedragscode MKB Financiering die ook dit jaar herzien gaat worden
Beide Gedragscodes richten zich op structurele financiering voor de ondernemers. Deze Gedragscodes zijn zo goed mogelijk op elkaar afgestemd en op termijn zou het prettig zijn voor ondernemers als hiervoor 1 gezamenlijke Gedragscode voor mkb ondernemers ontwikkeld gaat worden.
Onderzoek oprichting Kredietregister van start
Minister Adriaansens heeft als antwoord op vragen uit de Tweede Kamer (Koerhuis) bevestigd dat het onderzoek naar de invoering van een kredietregister in Nederland nu echt van start gaat.
Nut en noodzaak van een kredietregister in Nederland
In 2020 heeft OSIS al een onderzoek uitgevoerd op verzoek van het Ministerie van EZK naar de nut en noodzaak van de invoering van een kredietregister. Hieruit bleek dat er brede steun was vanuit ondernemersnetwerken, banken en non-bancaire financiers over de invoering hiervan, mits onder de juiste voorwaarden.
Staatssecretaris Mona Keijzer gaf al aan hier positief tegenover te staan en heeft gevraagd om een Plan van Aanpak op te stellen. Hierbij wordt het onderzoek in twee delen opgesplitst: Een vooronderzoek om het draagvlak in kaart te brengen en de grote lijnen vast te stellen. Het tweede deel zal zich richten over de concrete inrichting, welke organisatie dit gaat beheren, etc.
Minister Adriaansens geeft nu aan dat het eerste traject opgestart gaat worden, maar geeft wel al gelijk aan dat het een complex traject kan worden:
Ik wijs uw Kamer er hierbij op dat er veel haken en ogen zitten aan een besluit over het al dan niet oprichten van een kredietregister. Het uitwerken van een optimale en effectieve uitvoeringsvorm is complex en vergt daarom zorgvuldig nader onderzoek en kritische afwegingen. Het plan van aanpak voorziet dan ook dat (extern) onderzoek op verschillende vlakken, waaronder de ervaringen in het buitenland met kredietregisters, nodig kan zijn en daar waar aangewezen, zal ik dat ook (laten) uitvoeren. Het kabinet zal het nadere externe onderzoek starten, en pas daarna een besluit nemen.
Toegankelijk voor non-bancaire financiers
Een van de belangrijkste randvoorwaarden die al vooraf wordt meegegeven door de Minister is dat het toegankelijk en bruikbaar moet zijn voor non-bancaire financiers:
Essentieel voor een besluitvorming van het kabinet over de noodzaak en wenselijkheid van een kredietregister is de vraag of een kredietregister wel van toegevoegde waarde kan zijn voor het beoogde doel en zo ja, in welke vorm. Daar zal ik samen met andere betrokken departementen, zoals het Ministerie van Financiën, maar ook met de stakeholders goed naar kijken. Een kredietregister is pas wenselijk als er een uitvoeringsvorm realiseerbaar is die daadwerkelijk effectief en efficiënt bijdraagt aan het verbeteren van de toegang tot kredietverlening aan het mkb. Zo zal, onder andere, een optimale aansluiting van alternatieve financiers op het kredietregister een belangrijk aandachtspunt zijn. Een aandachtspunt op een ander vlak is dat er een balans gevonden moet worden tussen het belang van de mkb-ondernemer over wiens data het gaat en het belang van de financier die data nodig heeft voor het inschatten van het risico.
Bronnen:
Hoera! Bankier ontdekt de vrouw als klant
Vrouwelijke ondernemers krijgen moeilijker financiering dan mannen. Dit is al langere tijd bekend, maar is de laatste jaren weer actueel. Techleap probeert dit al enige tijd op de kaart te zetten mbt toegang tot financiering via Venture Capital aanbieders via het Fundright initiatief. Dit signaal wordt nu breder in de financiële sector opgepakt.
EW Magazine schreef hier een opinie artikel over en benaderde mij om duiding te geven aan het onderzoek van ABN Amro "Het belang van inclusiviteit in financiële dienstverlening" en de (korte) aanvulling die Koningin Maxima heef gegeven bij de presentatie van het rapport.
Drempels bij vraag, aanbod en matching
Uit het onderzoek, maar ook een groot aantal eerdere onderzoeken, blijkt dat het probleem niet op 1 manier is op te lossen, maar dat er aan de aanbod en vraag kant aanpassingen plaats moeten vinden, maar ook hoe de adviespraktijk (matching) is ingericht.
Mijn interpretatie van de uitdagingen:
- Vraag -> Onvoldoende rolmodellen en de manier waarop ondernemerschapsonderwijs en startup trainingen worden aangeboden spreken vrouwen minder aan dan mannen
- Aanbod -> Financiële risicomodellen en financieringsproducten zijn gebaseerd op traditionele bedrijven
- Matching -> De meeste financiële adviseurs zijn mannen, waarbij de "taal" die gesproken wordt, niet altijd aansluit bij de behoeften van de klanten
Inclusief ondernemerschap
Wanneer dit opgepakt wordt, dan moet verder gekeken worden naar alleen vrouwelijk ondernemerschap. In het ABN Amro onderzoek wordt daarom ook al stilgestaan bij brede inclusiviteit om zoveel mogelijk doelgroepen aan te kunnen spreken.
In een opinie artikel op economen platform Mejudice plaatste ik eerder al een oproep voor een inclusief mkb financieringsmarkt. Hier schreef ik:
Voor de nieuwe generatie ondernemingen gericht op de circulaire economie, deep-tech startups of bedrijven met nieuwe vormen van eigenaarschap (bewonersbedrijven, steward-ownership, employee-owned), maar vooral ook ondernemingen die gestart worden door jongeren, vrouwen en migrant ondernemers, is helaas nog steeds beperkte ondernemersfinanciering beschikbaar.
Het gaat nog wel enige tijd duren voordat dit is opgelost. Dit gaat niet vanzelf gebeuren. Bij de vraag kant (onderwijs/training), de aanbod kant (risicomodellen, financiële producten) en vooral in de matching (netwerken koppelen aan elkaar en opleiding/training van adviseurs) zal de komende jaren nog veel moeten gebeuren.
Hier zal minimaal een jaar of 5 actief beleid op gevoerd moeten worden. Zonder actief beleid gaat dit namelijk niet vanuit de markt zelf gebeuren is mijn overtuiging.
Om met een positief signaal af te sluiten. In het VK blijken na actieve stimulering nu het aantal vrouwen dat een bedrijf start zeer snel te groeien. Afgelopen jaar werden er 140.000 nieuwe bedrijven door vrouwelijke teams gestart. Betere toegang tot financiering werd als een van de redenen hiervoor gemeld.
Het volledige rapport van ABN Amro is hier te downloaden.
De Volksbank en Qredits gaan intensiever samenwerken
De Volksbank en Qredits hebben een intensievere samenwerking aangekondigd. Door Qredits te koppelen aan het zakelijke platform van de Volksbank kunnen ondernemers direct toegang krijgen tot de diensten en financieringsmogelijkheden van Qredits. Tot nu toe was dit ook al mogelijk voor de lokale adviseurs en via de websites van SNS en RegioBank.
Samenwerking Volksbank met non-bancaire financiers
De Volksbank sluit steeds meer relevante producten en diensten aan op haar zakelijke platform, waaronder non-bancaire financiers. Naast Qredits zijn in het verleden ook via Regiobank en SNS bank samenwerkingen met Voldaan afgesloten.
Samenwerking banken en non-bancaire aanbieders
De Volksbank heeft met deze strategie gekozen om financieringsproducten van een (klein) aantal non-bancaire financiers toe te voegen aan het productaanbod. Andere banken zullen de komende tijd naar verwachting actiever ondernemers gaan doorverwijzen of gaan samenwerken met (Erkende) mkb financiers, verwacht ik.
Dit kan rechtstreeks met geselecteerde partners, maar ook het doorverwijzen naar een verwijstool zal naar verwachting vaker gaan plaatsvinden om de ondernemers een goed en betrouwbaar alternatief te bieden.
Financieren na de crisis · Accountancy Vanmorgen
Samen met o.a. Hans Biesheuvel en nog 5 andere experts werd ik geïnterviewd door Jan Wietsma voor een whitepaper over Financieren na de crisis.
In deze whitepaper bepreken we de volgende onderwerpen:
- Tijd voor actie
- Hoe staat ondernemend Nederland ervoor?
- Wat zijn de financieringstrends?
- De rol van de ondernemer bij het verkrijgen en behouden van een financiering
- De rol van de accountant bij financieringsvraagstukken
- Als financiering een probleem wordt wat dan?
Corona maatregelen worden uitgefaseerd
Op de coronacrisis die twee jaar geleden begon, krijgen we als samenleving steeds meer grip. Voor ondernemers houdt dit in dat maatregelen als NOW, TVL, TOZO en uitstel van belastingbetalingen worden uitgefaseerd. Ondernemend Nederland moet het zonder overheidssteun doen en als er toch weer nieuwe virusuitbraken komen, dan zijn eventuele gevolgen daarvan een onderdeel van het reguliere ondernemersrisico.
Daarbij zullen ondernemers de komende periode geconfronteerd worden met de vraag hoe ze het voortzetten van de onderneming moeten financieren. Vragen die dan opkomen gaan over mogelijkheden en criteria en, minstens zo belangrijk, wie wil er eigenlijk nog een onderneming met een stevig coronaverleden financieren?
De whitepaper is hier gratis te downloaden: Financieren na de crisis.
Interessante congressen / events
Afgelopen maand heb ik nog een aantal online lezingen gegeven. Vanaf nu staan er gelukkig ook steeds vaker weer fysieke bijeenkomsten gepland, hoewel online webinars natuurlijk ook georganiseerd zullen blijven worden.
17 maart - Online training adviseurs "Do's & Don'ts Financieringsaanvraag"
Binnen het mkb financieringslandschap zijn steeds meer mogelijkheden voor adviseurs en ondernemers om financiering aan te vragen. Echter, hoe moet een financieringsaanvraag er tegenwoordig uit zien om de kans op succes zo hoog mogelijk te maken bij het aanvragen van bancaire of non-bancaire financiering?
Samen met experts uit de bancaire en non-bancaire markt organiseert Stichting MKB Financiering het webinar "Do's & Don'ts Financieringsaanvraag" speciaal gericht op accountants, onafhankelijke adviseurs en (toekomstige) Erkend Financieringsadvies MKB adviseurs.
Experts uit de praktijk
Tijdens de webinar wordt een toelichting gegeven op de elementen van een kredietaanvraag. Experts uit de praktijk delen hun ervaringen en Rabobank Intermediairsdesk geeft haar visie op een kredietaanvraag en op de rol van de financieringsadviseur.
Ook worden door Stichting MKB Financiering de ervaringen met tientallen aanvragen die tijdens de examens voor het keurmerk Erkend Financieringsadvies MKB aan bod zijn gekomen gedeeld.
Meer informatie en aanmelden: "Do’s en Don’ts van een financieringsaanvraag"
7 april - International Conference Madrid: Community-funded geothermal projects
Internationaal geothermie congres in Madrid om de mogelijkheden te introduceren voor bewonersinitiatieven om zelf geothermie (mede) te financieren en (mede) eigenaar van te worden.
Save-the-date: 5 oktober 6e ECAF congres "Fintech for Common Good"
Elk jaar organiseert de Universiteit Utrecht vanuit het European Centre for Alternatve Finance het belangrijkste Europese congres voor onderzoekers die bezig zijn met onderzoek naar de nieuwe vormen van alternatieve financiering.
Waarbij vorig jaar het thema "Community Finance & Ownership" was, is dit jaar gekozen voor "Fintech for Common Good", waarbij besproken wordt wat de kans en risico's zijn van nieuwe Fintech oplossingen.
Contact
Meer weten over community finance, community ownership en nieuwe businessmodellen en trends in mkb financiering in binnen- en buitenland?
Neem gerust contact op via een reactie op deze nieuwsbrief, via mail (ronald@kleverlaan.com) of telefoon (06-28254452).
Comments ()